Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
R.Przybylski.Cz1.Klasycyzmisentymentalizmpotrzecimrozbiorze
2.JeszczePolskaniezginęła
Kiedymyżyjemy.
Conamobcaprzemocwzięła
Szabląodbierzemy.
PiosenkaWybickiegowywodzisięzcałejjegodotychczasowejtwórczości
poetyckiej,zwłaszczazwierszypolitycznych,znajdującychsięwutworach
sceniczno-muzycznych.Nieobeszłosiębezwpływuwielkichpoetówepoki
stanisławowskiej.OdnichWybickiprzejąłtoposojczyzny-matki.Wwersji
pierwszejPolskawystąpiławłaśniewtejroli.Powszechnebowiembyło
przekonanie,żetonasząMatkęzaborcyzabiliipochowaliwgrobie.Stąd
wpierwszymwersiepojawiłsiękrzyk,żeonawcalenieumarła,skorożyje
naród.Trudnodziśstwierdzić,ktozdecydował,żezdrugiej,krajowejwersji
MazurkazniknęłaalegoriaiPolskawystąpiłajużjakopojęcie.Redaktorten
zcałąpewnościąnieceniłliterackichpersonifikacji.
Pierwszawersjakończyłasięteżstrofą,którejpóźniejzabrakło:
Natowszystkojednegłosy:
Dosyćtejniewoli!
Mamyracławickiekosy,
KościuszkęBógpozwoli.
Tohasłoznalazłoniebawemrozwinięciewsłynnejbroszurze,przypisywanej
wówczasgen.KarolowiKniaziewiczowiCzyPolacywybićsięmogąna
niepodległość(1800),którąwistocierzeczynapisałJózefPawlikowski,
sekretarzKościuszki,podosobistymkierownictwemNaczelnika.Coprawda,
wLegionachzabronionorozpowszechnianiategodrukuipointerwencji
francuskiej,zresztąniebezudziaługen.Kniaziewicza,Pawlikowskizostał
wziętypodnadzórpolicji,aKościuszkootrzymałostrzeżenie,aleokazałosię
przecież,żePolskaniezginęła,ponieważniezbrakłorównieżwiarywskutecz-
nośćpowstanianarodowegozpowszechnymudziałemludu.„Nieczekajciena
żadneokoliczności—głosiłabroszura—nieoglądajciesięaninawojnę
czyjąkolwiek,aninapokój.Maciesiływielkie,użyjcieichprzeciwnie-
przyjaciołom,azwyciężycie”.AutorskitekstMazurkapodtrzymałwięcmit
racławickiejkosyidodałnowy,mitszabli.Byłtowyraźnyreflekspoglądów
Wybickiegojeszczezczasówniepodległości.„Ufnośćjestwszabli”,„dobądź-
mypałasza”,śpiewałajednazbohaterekwjegooperzePolka.Wybickiwierzył
więcnadalwsiłęoręża.
Przekonanieoodzyskaniuniepodległościdrogąwalkizbrojnej—piszeTadeuszSwat—było
wokresietwórczościoperowejWybickiegoprzekonaniemgłoszonymwbrewwieluopiniomkół
politykówwspółczesnych,liczącychnaporozumieniezmocarstwami.
60
Przeświadczeniategoniestraciłonrównieżpotrzecimrozbiorze.
