Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
Wstęp
KrakowskiePrzedmieściewWarszawiezwidokiemnaPałacStaszica,rycinaz1831roku
wiedzaoprzeszłościbędziesięodtądwiązałazpoznaniemautopsyjnym,tyleż
zkrytycznąnieufnościądoprzekazówpisanych,cozkoniecznościązetknięcia
sięzkulturąmaterialnączasówminionych,językiemiobyczajamiludów
dawnychbądźluduwiejskiego.Wromantyzmietenaukowezasadyetnografii
powiążąsięzpoetyckąfascynacjąfolklorem,apodróżkrajoznawcza,piesze
„pielgrzymowanie”,staniesiętrwałymrysemstylużyciamłodychromantyków.
Zbiegiemlatzmieniałysięformy,charaktericentraogniskująceto
zainteresowanieprzeszłością.Początkowomiałoonocharakterbardziejzbierac-
ko-instytucjonalny,później,wromantyzmie,artystyczno-filozoficzny,przera-
dzającsięwromantycznyhistoryzmliterackiihistoriografię,najwspanialej
reprezentowanąprzezobfitepisarstwoJoachimaLelewela.
Takąinstytucją,którapoupadkuniepodległościobjęłapatronatnadkulturą
polską,zwłaszczanadprzeszłościąjakoduchowymdobremcałegonarodu,było
TowarzystwoPrzyjaciółNauk(1800–1832),kierowanekolejnoprzezJana
Albertrandiego(1800–1808),StanisławaStaszica(1808–1826)iJulianaUrsyna
Niemcewicza(odr.1827dolikwidacjitejinstytucjiprzezwładzecarskie
w1832).Ludziewnimzgromadzeni,aprawiewszyscywybitnitwórcy
11
