Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
T.I:CZĘŚĆI.ROZBICIEJUGOSŁAWII
natomiast,jaksądzę,przewidziećtegoogromutragicznychnastępstw,jakie
jużmiałorozbicieJugosławii.Byłotoniemożliwegłówniezewzględuna
nieprzewidywalnycharakterpolityki,którąodlata1991r.prowadziłymocar-
stwazachodnie.
Możnabyłozdawaćsobiesprawęztego,żekoniecJugosławiipostawina
porządkudniazwłaszczaczterykwestieinadaimzupełnienowewymiary
icharakter,żeichrozwiązanieniebędzieprzebiegałopokojowo,żeodnowią
one,obudzązadawnioneuprzedzeniainienawiścietniczne,spowodująkrwa-
wewalkizbrojneiogromnywzrostwzajemnychwrogości,żenastąpiponad-
tozburzeniepewnej,ztrudemosiągniętej,równowagiwstosunkachmiędzy
państwamibałkańskimi,odnowienienbałkanizacji”Bałkanów.nBałkanizacji”
znamionującejsiębrakiemstabilizacjipolitycznej,częstymizmianamigranic
państwowych,szczególniesilnymciążeniemprzeszłości,głębokimzakorze-
nieniemwpamięcinarodowejiindywidualnejkrzywddoznanychodinnych
grupetnicznych,skłonnościądosięganiapobroń,uciekaniasiędoprzemocy,
niebezpieczeństwemrozszerzaniasiękoniktówzbrojnych,ichinternacjona-
lizacją,będącąprzedewszystkimnastępstwemegoistycznejpolitykiwielkich
mocarstw.
Wspomnianewyżejczterykwestieto:popierwsze,problemludności
serbskiej,stanowiącejwiększośćmieszkańcównadośćznacznymobszarze
Chorwacji;podrugie,przyszłośćutworzonejwTitowskiejJugosławiiodręb-
nejrepublikiBośniiHercegowiny;potrzecie,nabrzmiałyjużwówczaspro-
blemalbańskiwKosowie;poczwarte,problemalbańskiwMacedoniiikwe-
stiajejdalszejegzystencji.
Ztegowszystkiegoniezdawalisobiejednakwpełnilubwwystarczają-
cymstopniusprawycipolitycyZachodu,którzypoczątkowoprzeciwnibyli
dążeniomdorozbiciaJugosławii.Czynatomiastuświadamialitosobieci,
którzydążeniateenergiczniewspierali,anawetinspirowali-otopytanie,na
którewwieluprzypadkachzapewnenigdyniebędziemożnaodpowiedzieć.
Sądzę,żewkażdymrazienieliczylisięoniztym,iżtragicznenastępstwa
przybiorąogromnerozmiary.Iwtedywłaśnie,gdyniektórzypublicyści,atak-
żepolitycyzradościąobwieszczaliagonięJugosławii,porazpierwszysro-
motniezawiodładyplomacjamocarstwzachodnich.
Czywyrażonawyżejopinianiejestjednakprzesadna?Czynawetgdybyci
jugosłowiańscyizagranicznidyplomaci,politycyitwórcyopiniipublicznej,
którzypragnęlizachowaniategopaństwa,ici,którzychcielipołożyćkres
jegoistnieniu,mielidużowiększąwiedzęiwyobraźniępolityczną,możnaby-
łobyzapobiecjegozniszczeniu?Czyjegoupadekniebyłnieuchronny,gdyż
byłotowłaśnienwięzienienarodów”insztucznepaństwo”?
48