Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
RodlerodwołujesiędotreściProloguReportatio1Aiformułujekilka
wątpliwościdotyczącychmożliwościosobistegopotwierdzeniatekstuprzez
Szkota.Przedewszystkimpozadrobnymibłędamisłownymiznaleźćmożna
wtekściedużopoważniejszebłędymerytoryczne,któregdybyprzyjąć,że
Szkottekstprzeczytałiosobiścieaprobował,raczejniepowinnypoautor-
skiejlekturzepozostać.Wkwestii2.n.142pojawiasięźleprzytoczone
źródło.SzkotodwołujesięwtymmiejscudoAnzelmazCanterburyicytuje
jegodzieło:[...]AnselmusMonologion13.cap.dicitquod„duoopuscula
mea,scilicetMonologionetProslogion,adhocfeci,utcertaratione,non
auctoritate,quaeadDeumpertinentmanifestarem”39.Błądpoleganatym,że
zacytowanytekstAnzelmaniepochodzizjegodziełaMonologion,leczza-
wartyjestwinnymdziele1wDeincarnatione.Rodlerpodkreśla,żemożeto
sugerowaćbrakbezpośredniejautoryzacjiprzezSzkota,ponieważraczej
trudnoprzypuszczać,iżbysamemuSzkotowi,myślicielowitejklasy,przyda-
rzyłsiętakoczywistybłąd.GdybySzkottekstdokładnieprzeglądałikorygo-
wał,raczejwychwyciłbyiusunąłbyniewłaściwyprzypis40.Pozatymtejsa-
mejkwestii2.dotyczywątpliwośćzwiązanaztakzwanątertiaopinio41.
Rodlerwskazuje,żeSzkotwyróżniatutrzecipogląd,różnyodpoglądów
HenrykazGandawyiTomaszazAkwinu,jednakwresponsioadquaestio-
nemtejkwestiiużywaokreśleniaDiscordoergoprimoalumineetabopinio-
nepraecedente[...].Ituniejasność,ponieważkolejnośćwProloguwersji1A
jesttaka,żetrudnowskazać,czychodzioowątertiaopinio,czyteżopogląd
wspomnianychautorów(głównieHenrykazGandawy)42.Szkotniepozosta-
wiłbychybatakniejasnegotekstu,zwłaszczażewinnychwersjachPrologu:
1CiAdditionesMagnae,właściwakolejnośćjestzachowana.Tedwaprzy-
kładyzaczerpnięteztreściPrologumogąbyćmocnymiargumentamiprze-
ciwkouznaniuosobistejaprobaty1examinatatekstuprzezSzkota.
Innewątpliwościwynikajązkontekstuhistorycznegodotyczącegodaty
powstaniarękopisuzadnotacjąexaminata.Przedewszystkimnależyzapy-
tać:czyjestprawdopodobne,żeSzkotmiałmożliwośćosobistegoprzeczyta-
niaizaaprobowaniakonkretnietegorękopisu,czyteżoweexaminatanależy
jednakrozumiećinaczej,jakopotwierdzeniezgodnościznaukąSzkota,lub
ostateczniejakopotwierdzeniezgodnościzinnymiwersjamiprologu43?Rod-
39Rep.1A,prol.,q.2,142.
40„[...]ließesichschoneherfragen,wiedieserFehlerdemAutorbeieinereinigermaßen
sorgfältigenÜberprüfungentgehenkonnte”.K.Rodler:DieProloge...,s.115*.Zarazem,oczym
wprzypisie340natejstronie,zarównoReportatio1C(q.2,142),jakiAdditionesMagnaepopraw-
nieprzywołująAnzelmoweDeincarnatione.
41Zob.Rep.1A,prol.,q.2,1601162.
42K.Rodler:DieProloge...,s.116*1117*.KolejnośćwinnychwersjachPrologujestodwrot-
naibardziejlogicznaniżwwersji1A.
43Zob.ibidem,s.118*.Znamienne,żeradykalnąopinięodnośniedoznaczeniaexaminata
wtekścierękopisuwiedeńskiegowyrażaVladimirRichter.Pisze,żesensznaczeniawyrazuexami-
natawinienpolegaćnauznaniu,żetekstzostałpoprawionywedługwersjizAdditionesMagnae,
