Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
stawiająraczejdiagnozę,aniżeliproponująjakąśczytelnąreceptę.Na
obecnymetapierozwojukomunitaryzmwykazujesilnąpotrzebęposiada-
niaideologicznegowroga,zktórymprowadzidoktrynalnyspór,aprzez
tostopniowowypracowujeswojąagendę.Możnaprzyjąć,żedoświad-
czenietakiegoetapujestewolucyjnąregułą.Podobnieliberalizmpotrze-
bowaładwersarza,zktórymmógłtoczyćświatopoglądowydyskurs,
przezcokrystalizowałasięjegodoktryna.Stawałdowalkikolejno:ze
skostniałymiukładamiarystokratycznymiXVIIiXVIII-wiecznejEuro-
py;zabsolutyzmemmonarchówXIXwieku;jakwreszcieautorytarnymi
reżimamiXXwieku.Dziś,korzystajączeswojegobogategodorobku
intelektualnego,podnosirękawicęrzuconąprzezkomunitaryzm.
Celemusystematyzowaniawywodunależysięgnąćpopraceteorety-
ków,którzysąnajczęściejidentyfikowanijakokomunitaryści.Asąto:
MichaelSandel,CharlesTaylor,AlasdairMacIntyreiMichaelWalzer.
Prezentacjaichstanowiskwobecliberalizmujakotakiego,aprzede
wszystkimwobecRawlsowskiejwersji,musiwięczająćszczególnemiej-
scewtejpracy.Dyskwalifikująceliberalizm,równieżtenRawlsowski,
argumentacjewymienionychteoretykówpolitykisązazwyczajpostrze-
ganejakobazakomunitaryzmu,rozumianegojakodoktrynapolityczna.
Ichprzemyśleniastanowiąkanontejdoktryny.
Szczególnemiejscewideologicznymdyskursiekomunitaryzmuzli-
beralizmemzajmująpojęciacnotyidobrawspólnego.Sątonewralgiczne
elementykomunitarystycznejkrytykiliberalizmu.Dlategoteżprzypróbie
analizystanowiskakomunitarystówwobecwspółczesnejteoriiipraktyki
liberalnejnależyzwrócićbacznąuwagęnaoweterminy.
Zdaniemkomunitarystów,liberalizmprzezcałyokresswojegoroz-
wojuborykałsięzproblememokreślenia:czymjestdobrowspólne;jakie
jestjegomiejscewkataloguwartościliberalnych;jakarelacjapomiędzy
dobremwspólnymadobremindywidualnymjestgwarantemstabilności
społeczeństwaliberalnego?Szczególnątrudnośćzodpowiedziąnate
pytaniama,zdaniemkomunitarystów,współczesnyliberalizmanglosaski.
Komunitarystycznakrytykaliberalnegopaństwa,indywidualizmu–
jakocentralnegoelementuliberalnejkoncepcjiczłowieka–irelatywizmu
moralnegobierzeswójpoczątekzprzekonania,żekryzyswspółczesnego
społeczeństwaliberalnegomaswojeźródłowupadkucnotyjegoczłon-
ków,couniemożliwiaimtrafnąidentyfikacjędobrawspólnego.Również
wnioskiwypływającezkomunitarystycznejkrytykiliberalizmusugerują,
żeliberalizmprzetrwajedyniewprzypadkurestytucjikoniecznychcnót,
którychrozwójrzekomozaniedbał.
