Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pośrednimświadectwemznaczeniaosobistychcechprzydoborzeza-
rządcówdiecezjimogąbyćrównieżterminyużywanewstosunkudonich
przezkonstytucjecesarskie;odwołująsięoneczęstodocechosobistych
wodróżnieniuodepitetówpodkreślającychstatus,stosowanychnajczęściej
wobecnajwyższychurzędnikówcesarskich43.Zwracanoprzynominacji
pewnąuwagęnakompetencjekandydatów44.Wdoborzekadrnawyższych
szczeblachadministracjipóźnegoCesarstwawagęprzykładanoprzede
wszystkimdotradycyjnegowykształceniaretorycznego,alezawierałoono
zawszeelementywiedzynatematprawa45.Znanychjestkilkuwikariuszy,
którzymieliwiększąwiedzęwtymzakresie46.Istotnymczynnikiem,który
mógłułatwiaćnominację,byłoteżposiadaniedobrychkoneksjiwotoczeniu
cesarza.Jednakważniejszychurzędów,awtymwikariuszydiecezji,nie
dotyczyłwszerokimstopniusystemsuffragium,rozpowszechnionynaniż-
szychszczeblachadministracji47.Systemtenoznaczałudzielanierekomen-
dacji,anastępnieuzyskanieaktumianowaniaiwpisunalistęurzędników
wzamianzauiszczenieopłaty(najczęściejwystępującytermintosportula)48.
___
____
___
___
_____
43Takjakiinnychurzędnikówrangispectabilesiclarissimi;epitetystosowanodokońcaVIw.
Zob.Mathisen(2001):zwłaszcza203-207.Natematranghonorowych,zob.szerzejrozdz.2.2.1.
44Por.Löhken(1982):135n.Syntetycznieproblemfachowościpóźnorzymskiejadmini-
stracjiprzedstawiłPedersen(1976).PrzesadniekrytyczniejejpoziomoceniałMacMullen
(1976):48-70.Wstosunkudoniższychurzędnikówadministracjicesarskiejzasadyawansów
byłydokładniejokreślone.Zob.np.Kelly(2004):44-51orazuwagiwrozdz.3.2.
45Por.Marrou(1969):428-434;Matthews(1975):84n.;Maas(1992):24n.(naprzykładzie
karieryJanaLydosa);Goria(1995b):299;Harries(1999):102n.;Garnsey,Humfress(2001):74;
Humfress(2007):106-115.Zob.teżokształcieiznaczeniuwykształceniaprawniczegodla
karierywramachadministracjicesarskiejostatniowliteraturzepolskiej:Sadowski(2010);
Kompa(2011):593n.,610-624.Oroliretorykidlautrzymaniaciągłościkulturywtymokresie,
zob.Calboli(1991)zdalsząliteraturą.
46Zob.rozdz.3.2.
47NatematznaczeniaspołecznejsiecipowiązańnaprzykładzielistówLibaniusza,zob.
Petit(1957):zwłaszcza158-165;DeSalvo(2001);Bradbury(2004a).Natematsystemuopłat,
terminologiistosowanejwźródłach,przyczynipróbprzeciwdziałaniazjawiskuistniejeob-
szernaliteratura;por.Kolias(1939):23-79dlaokresuwczesnobizantyńskiego;Karayannopu-
los(1958):168-177;Collot(1965);Liebs(1978):zwłaszcza168-186;Noethlichs(1981):69-77,
195-199;MacMullen(1988):137-170;MalavéOsuna(2003);Kelly(2004):138-185,zwłaszcza
158-165.
48Terminsuffragiumoznaczałpierwotnierodzajgłosowania,późniejzgromadzeniewy-
borcze,awokresieCesarstwastałsięsynonimemudzielenianieformalnegowsparcia.Zob.
Heider(2001).Wtymostatnimznaczeniusuffragiumzostałowczęścizaakceptowanewustawo-
dawstwiecesarskiminajpóźniejzaJustynianaIWielkiegostałosiędodatkowymźródłemdo-
chodówskarbucesarskiego.Likwidującwikariatyw535r.,wprowadziłondlaadministracji
cywilnejoficjalnetaryfyzróżnicowanychopłatzaczynnościzwiązanezmianowaniem:Nov.
Iust.8(a.535).Por.wsprawieopłatJones(1964):230,394-395,572n.;MalavéOsuna(2005):
109-111.Kelly(2004):zwłaszcza158-165,wskazujenadążenieJustynianadouzyskaniakon-
28
