Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.SystemrządówwRzeczypospolitejPolskiej
regulacjawyraźnierozdzielakompetencjepomiędzyPrezydentairząd.
Torządjestorganemrealizującymbieżącąpolitykępaństwa,cozostało
jednoznacznieuregulowanewKonstytucji30.NatomiastPrezydentjest
powołanyjakoorgan,któryprzedewszystkimrealizujefunkcjearbitra
orazgwarantaciągłościwładzy,takżestrażnikasuwerennościibezpie-
czeństwapaństwaoraznienaruszalnościiniepodzielnościjegoteryto-
rium.Wynikatojednoznaczniezpostanowieńart.126ust.1i2,które
wtymzakresiestanowiąpowtórzenieMałejKonstytucji.Dodatkowym
wyznacznikiemusytuowaniagłowypaństwajesturegulowanie,które
określagranicejegodziałaniawtensposób,żejestonwładnywyko-
nywaćswojekompetencjetylkowzakresieinazasadachokreślonych
wKonstytucjiiwustawach(art.126ust.3).Nowaregulacjawykluczyła
zatemjakiekolwiekdorozumianekompetencjePrezydenta,cojednak
nieoznacza,żeniemaonmożliwościrealnegodziałania,któremiałoby
ograniczoneoparciewsystemieprawnym.Artykuł126ust.1i2określa
więcroleustrojowePrezydenta,doktórychmożnazaR.Mojakiem
zaliczyćdziałalnośćwcharakterzegłowypaństwajakoorganuwładzy
wykonawczej,jakoorganuarbitrażupolitycznegoirównoważeniawła-
dzyustawodawczejiwykonawczejorazjakoorganuzapewniającego
ciągłośćwładzywsytuacjachszczególnegozagrożenia31.
Dlawyjaśnieniaspecyfikipolskiegosystemurządówistotnezna-
czeniemausytuowaniegłowypaństwawstrukturzewładzywyko-
nawczej.Ważnejestzatemustalenierelacji,któretworzyKonstytucja
pomiędzyPrezydentemaRadąMinistrówwrazzPrezesemwramach
dualistycznejegzekutywy.WstosunkudorząduPrezydentdysponuje
kompetencjami,któreobejmująjegopowoływanieorazprzyjmowanie
dymisji,atakżedokonywaniezmianwjegoskładzie.Spośródwyżej
wymienionychsilneuprawnieniaPrezydentuzyskałtylkowprocedurze
powoływaniaRadyMinistrów.Kwestięprzedstawięwdalszejczęści,
jakożemaonabezpośrednizwiązekzukładem,jakipowstajewzwiązku
zroląpełnionąwtymprocesieprzezSejm.
NowaKonstytucjaniepowtórzyłatychregulacji,którewpraktyce
pozwoliłyutworzyćtzw.resortyprezydenckie.Prezydentmógłbyza-
temewentualnieoddziaływaćnawybóridziałalnośćministrówspraw
zagranicznych,obronynarodowejisprawwewnętrznychtylkonadro-
30Tamże,s.48.
31Wliteraturzepojawiająsiętakżeinneklasyfikacje,jednakpowyższawydajemi
sięnajbardziejadekwatnadotekstuKonstytucji.Por.R.Mojak,Modelprezydentury...,
s.38.
29