Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
porządekmimesisjużjestuwikłanywprocessemiozyperformatywnej(znaków
niewerbalnych),tłumaczonejdalejwporządeksemiozywerbalnej.
Rekonstrukcjaprzedstawieniaaposteriori-jakwskazujeFischer-Lichte
(2008a:256)-wiążesięzdwomaistotnymiproblemami.Popierwsze,po-
jawiasiękwestiaprocesówzapamiętywaniaiprzypominaniasobiemomen-
tówprzedstawienia,wktórychnajistotniejsząrolępełnipamięćepizodyczna
isemantyczna.Przypominaniesobiemomentówprzedstawieniazawszema
charakterwybiórczy,ściśleuzależnionyodpamięcisemantycznej,którawią-
żeposzczególneepizodyzsieciąasocjacjileżącychupodstawnaszejwiedzy
idoświadczenia.Pamięćsemantycznapowiązanajestprzytymzemocjami
towarzyszącymiepizodomorazprocesomkonstruowaniaichznaczeń.Po
drugie,analizarekonstrukcyjnaprzedstawieniateatralnegowymagatransla-
cjipercepcjizmysłowejiznaczeńwswejnaturzeemergentnychnaznaczenia
językowe:
Wakciepercepcjikonkretneciała,rzeczy,dźwiękiczyświatłopojawiająsię
jakoszczególnebytyfenomenalne,kiedywięcpóźniej-nawetwczasieprzed-
stawienia-staramsięsprowadzićjedodanegopojęcia,totymsamymcze-
gośistotnegojepozbawiam.Nawetnajdokładniejszyopissłownyniepotrafi
oddaćwrażeńzmysłowych.Potrafijedynie,kiedygosłyszęlubczytam,wpra-
wićwruchwyobraźnię,którejtwory-częstowniezwyklezaskakującysposób
-różniąsięodopisywanegozjawiska.Wspomnieniapamięciepizodycznej
jedyniewbardzoograniczonymzakresiepoddająsięopisowijęzykowemu.
Natomiastwspomnieniapamięcisemantycznejsąjuż-właściwiesameprzez
się-językowoustrukturowaneidlategołatwowyrazićjesłowami.Niemożna
jednakprzeoczyćfaktu,żerównieżwtymprzypadkudochodzidodeforma-
cjizwiązanychzograniczeniamijęzyka.Widaćtowewszystkichprzypadkach,
kiedypamięćsemantycznaprzypominapojęciaiopisy,którejużwczasie
przedstawieniapowstaływefekcieprocesówvtłumaczenia”(Fischer-Lichte
2008a:257;podkr.M.B.).
Processłownejtranslacjifenomenuprzedstawienia,awięcwszystkiegotego,co
jestpokazywaneicojestwidziane,jestzatemzawszeprocesemnierelacyjnym,
leczhermeneutycznym.JakzauważaGöranHermerén,vkażdyopis[dziełasztu-
ki]zakładapewienrodzajselekcji”(1983:245;tłum.M.B.)11,którabazujena
przyjętymsystemienormiwartości.Ponadto,zabiegominterpretacyjnymtowa-
rzyszą-mniejlubbardziejuświadamiane-metatekstyimetadyskursyoscylują-
cewokółformyitreścispektaklu.Matoistotneznaczeniewówczas,gdyspektakl
odwołujesiędotekstu/tekstówliterackichoraztradycjirecepcyjnejiinterpreta-
cyjnejpodejmowanychzagadnień.
11v[ł]everydescriptionpresupposessomekindofselection”
.
