Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czytamyklasyków:FerdinanddeSaussureoznaku7
PoniżejprzedstawiamykilkaobszernychcytatówzKursujęzykoznawstwaogól-
nego,któredobrzeoddająsposóbmyśleniaijęzykautora.Oryginalnytekstpochodzi
z1916roku,apolskietłumaczeniezpoczątkulat60.Dlawieluwspółczesnychczytel-
nikówjęzyktensprawiwrażeniearchaicznego.Polecamyjednakzapoznaniesięznim
wramachnaszegowyzwanianwracajmydoźródeł”
.
OryginalnytekstdeSausurre’ajestteżgodnyuwagiprzedewszystkimdlatego,żedał
onpoczątekogromnemuprzewrotowiiwpłynąłnakształtXX-wiecznejhumanistyki
itakichdziedzinczynurtów,jak:językoznawstwo,literaturoznawstwo,antropologia
kulturowa,semiologia,studiakulturowe,strukturalizm,postsrukturalizmiwielein-
nych.Jestwręczniesamowiteto,żetenkrótkirozdziałoznakuotworzyłtakwiele
dziedziniumysłów.Przeczytajmygo!
WrozdzialenIstotaznakujęzykowego”czytamy:
Znakjęzykowyłączynierzeczinazwę,alepojęcieiobrazakustyczny.Tenostatniniejest
dźwiękiemmaterialnym,czymśczystofizycznym,leczpsychicznymodbiciemtegodźwię-
ku,wyobrażeniem,jakienamonimdajeświadectwozmysłów;jestonsensorycznyijeśli
częstonazwiemygonmaterialnym”
,towyłączniewtymznaczeniuiwprzeciwstawieniudo
drugiegoczłonuasocjacji,tj.pojęcia,naogółbardziejabstrakcyjnego.
Znakiemnazywamypołączeniepojęciaiobrazuakustycznego;leczwpowszechnymuży-
ciutermintenoznaczanaogółsamobrazakustyczny,naprzykładjakiśwyraz(arboritd.).
Zapominasię,żejeśliarbornazywamyznakiem,totylkodlatego,żewyrażapojęciendrze-
wa”wtensposób,żepojęcieczęścisensorycznejzakładapojęciecałości.
„drzewo”
arbor
arbor
Dwuznacznośćznikłaby,gdybyśmyoznaczylitrzywchodzącetuwgręterminynazwami,
którebysięwywoływaływzajemnie,równocześnieprzeciwstawiającsięsobie.Proponujemy
zachowaniewyrazuznak(signe)dlaoznaczeniacałościizastąpieniewyrazupojęcieiobraz
akustycznyodpowiednioprzezsigniféisignifant;tedwaostatnieterminysąotyledogodne,
żezaznaczająprzeciwieństwojużtodzielącejemiędzysobą,jużtooddzielająceodcałości,
którejczęśćstanowią.Cosiętyczyznaku,zadowalamysiętąnazwątylkodlatego,żenie
wiemy,czymjązastąpić,gdyżpowszechnieużywanyjęzyknienasuwanamżadnejinnej.
7Wszystkiecytatypochodząz:F.deSaussure,Kursjęzykoznawstwaogólnego,PWN,Warszawa1991.
26
2.Podstawowekonceptysemiotyczneiichzastosowanie
