Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jasnyjużnapierwszyrzutoka)beztruduodkryjemywnimprzynajmniejdwanastępne
znaki:pierwszypoprzeznagromadzeniebliskosiebieróżnychprzedmiotówmaprzywo-
dzićnamyślkompletnedanie,jakgdybyzjednejstronypaczkaPanzanidostarczaławszyst-
kiego,copotrzebnejestdozłożonejpotrawy,zdrugiejzaśjakgdybykoncentratzpuszki
dorównywałleżącymobokproduktomnaturalnym,acałascenastanowiłaswegorodzaju
pomostmiędzyproduktamiwpierwotnymiprzetworzonymstanie.Drugiznakpoprzez
kompozycjęodwołującąsiędoznanychwmalarstwielicznychobrazówjedzeniaodsyłado
signifiéestetycznego:oto»martwanatura»czyteż,jaklepiejpowiedzianobywinnychję-
zykach,»stillliving«.Wiedzakoniecznadozrozumieniaznakumatutajwyraźniekultural-
nycharakter.Ktośmógłbyzasugerować,żedotychczterechznakówtrzebadorzucićjeszcze
ostatniąinformację,tęmianowicie,którawskazuje,żemamytudoczynieniazreklamą,iktó-
rajestczytelnazarównodziękiwyeksponowaniuetykietek(niemówiącolegendzie),co
imiejscuilustracjiwczasopiśmie.Taostatniainformacjasytuujesięjednaknadalszym
wobeccałejscenyplanie.Wymykasięonawpewiensposóbznaczeniu,wtejmierze,wja-
kiejreklamowycharakterobrazujestprzedewszystkimfunkcjonalny:wypowiadaćcośnie
znaczykonieczniepowiedzieć:jamówię;pomijamytusystemywzamierzeniurefleksyjne,
jakliteratura.
Mamyzatemwobrazieczteryznaki,októrychpowiemy,żetworząspójnącałość,gdyż
wszystkiesąnieciągłe,wymagająwiedzyocharakterzeogólniekulturalnymiodsyłajądo
signifiésglobalnych(np.»włoskość«),nasyconychwartościamieuforycznymi.[ł]
Jeślizatemprawidłowoodczytaliśmyanalizowanąfotografię,tozawieraonatrzyprzekazy:
przekazjęzykowy,ikonicznyprzekazkodowanyiikonicznyprzekazniekodowany.
[ł]Cododwóchprzekazówikonicznych,topierwszyjest,bytakrzec,nałożonynadrugi:
przekazdosłownyukazujesięjakopodporaprzekazu»symbolicznego».Wiemyskądinąd,
żesystem,któryprzejmujeznakiinnegosystemu,abyuczynićznichswojesignifiantsto
systemkonotacyjny;odrazumożnawięcpowiedzieć,żeobrazdosłownyjestdenotowany,
aobrazsymbolicznykontowany.Będziemyzatembadaćpokoleiprzekazjęzykowy,obraz
denotowanyiobrazkonotowany.
WkolejnymfragmencieBarthesopisujecharakterobrazudenotowanegoikonotowa-
nego.Tendrugiokreślamianemretorykiobrazu.
Obrazdenotowany
Jakwidzieliśmy,rozróżnieniewewłaściwymobrazieprzekazudosłownegoiprzekazusym-
bolicznegomacharakterroboczy.Nigdyniewystępuje(przynajmniejwreklamie)obraz
dosłownywstanieczystym.Nawetgdybyśmyuzyskaliobrazcałkowicie»naiwny«,toitak
zbiegłbysięonzarazzeznakiemnaiwnościizostałdopełnionyprzeztrzeciprzekaz,sym-
boliczny.[ł[Idącdalej,powiemy(nieprzeczącpoprzednimstwierdzeniom),żeprzekaz
dosłownyjestprzekazemdostatecznym,gdyżmaprzynajmniejjedensensnapoziomie
rozpoznaniaprzedstawionejsceny.[ł]Gdybyzobrazuudałosięusunąćjegokonotacje,
cojestutopią,stałbysięondoostatecznościobiektywny,tzn.wkonsekwencjiniewinny.
Tenutopijnycharakterdenotacjijestszczególnieuwydatnionyprzezopisanyjużwcześniej
paradokspolegającynatym,żefotografia(wswymdosłownymstanie),zracjiswojej
2.2.Denotacjaikonotacja
33
