Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kolejnecytatyopisująpierwszązasadęznaku-jegodowolność.
Więźłączącasignifantisigniféjestdowolna,innymisłowy,ponieważprzezznakrozumie-
mycałośćwynikłązeskojarzeniasignifantzsignifé,możemypowiedziećprościej:znak
językowyjestdowolny.
Taknaprzykładpojęciensoeur”niejestzwiązaneżadnymwewnętrznymzwiązkiemzsze-
regiemdźwiękóws-ö-r,któresłużąmujakosignifant;równiedobrzemożnabyjeprzed-
stawićzapomocąjakiegokolwiekinnegoszeregu:dowodemtego-różnicemiędzy
poszczególnymijęzykamiorazsamoistnienieróżnychjęzyków;signifénboeuf”majako
signifantb-ö-fzjednejio-k-s(Ochs)zdrugiejstronygranicy.
Niktnieprzeczyzasadziedowolnościznaku;częstojednakłatwiejjestodkryćjakąśpraw-
dę,niżprzyznaćjejnależnemiejsce.Wymienionawyżejzasadadominujenadcałymjęzy-
koznawstwemjęzyka;maonaniezliczonenastępstwa.Prawda,żeniewszystkiezniebsąna
pierwszyrzutokarówniewidoczne;odkrywasięjedopieropodługimbłądzeniu,awraz
znimipodstawoweznaczeniesamejzasady.
Tutajciekawyfragmentoprzyszłychproblemachnowejnauki-semiologii.
DeSaussurewyraźnieprzyznaje,żesemiologiapowinnabadaćtakżeinnesystemy
znakowe.
Jednauwagamimochodem:kiedypowstaniesemiologia,będziemusiałasobiepostawić
pytanie,czysposobywyrażeniaopierającesięnaznakachcałkowicienaturalnych-jakna
przykładpantomima-wchodząwjejzakres.Alenawetprzyzałożeniu,żejeobejmie,
głównymjejprzedmiotempozostanieogółsystemówopartychnadowolnościznaku.Istot-
niewszystkieśrodkiwyrazuprzyjętewdanymspołeczeństwieopierająsięwzasadziena
zbiorowymnawyku,czyli-cowychodzinatosamo-naumowie.Formytowarzyskiena
przykład,wyposażoneczęstowpewnąnaturalnąekspresywność(pomyślmyoChińczyku,
którykłaniasięcesarzowi,schylającsiędziewięciokrotnieażdoziemi),sąprzecieżustalo-
neprzepisami;towłaśnieprzepisynakazująstosowaćoweformy,anieichwartośćwew-
nętrzna.Możnawięcpowiedzieć,żeznakizupełniedowolnerealizująlepiejniżjakiekolwiek
inneideałmetodysemiologicznej;dlategoteżjęzyk,najbardziejzłożonyinajbardziejroz-
powszechnionyspomiędzysystemówekspresji,jesttakżenajbardziejcharakterystycznym
zewszystkich;wtymsensiejęzykoznawstwomożepatronowaćcałejsemiologii,mimo
żejęzykjesttylkojednymzjejsystemów.
Aotodalszekomentarzedotyczącedowolnościznaku.
Przymiotnik:dowolnynasuwarównieżpewnąuwagę.Niepowinienonwywoływaćwra-
żenia,żesignifantzależyodswobodnegowyborumówiącego(zobaczymydalej,żejaka-
kolwiekzmianaznaku,razustalonegoprzezgrupęjęzykową,nieleżywmocyjednostki);
chcemyprzeztopowiedzieć,żejestnieumotywowany,toznaczydowolnywstosunkudo
signifé,zktórymwistocieniełączygożadnawięźnaturalna.
2.1.Znak
27
