Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
kładudokonałJerzyBohdanRychliński,następniew1972rokudlanowejedycji
DziełConradaopowieśćprzełożyłaHalinaCarroll-Najderwrazzkonsultacjami
marynistycznymikapitanaJózefaMiłobędzkiegoiwreszcienajnowszetłuma-
czenienaXXIwiekprzygotowałMichałFilipczukw2000roku.
Wostatnimrozdzialepodjęłamproblemnawiązańwewnątrztekstowych
iintertekstualnościwprzekładzie.Zagadnieniateomówiłamnaprzykładzie
seriiSmugicienia.Celowośćodtwarzaniawprzekładziereferencjiintertekstu-
alnychniebudziobecnieżadnychwątpliwości,ponieważjakwykazano,budują
onestrukturęsemantycznądzieła.Postawiłamjednakpytanie,czywszystkie
odniesieniadopre-tekstówsąrównieważne;czywszystkiewtensamsposób
powodująnnadwyżkęsensu”?Starałamsięuzasadnić,zagłoseminnychbadaczy,
żeniektórenawiązaniasąopcjonalneiniemusząbyćprzekazywanewtekście
sekundarnym.Dlaudowodnieniatejtezywprowadziłammiędzyinnymipoję-
ciełańcuchaintertekstualnego(HatimiMason).Natomiastintertekstualność
obligatoryjnąbadałam,opierającsięnaklasyfikacjiprzytoczeń,zaproponowanej
przezAnnęMajkiewicz.Polskiewarianty,któreanalizowałam,towersjeJadwigi
Sienkiewiczówny,JanaJózefaSzczepańskiegoiEwyChruściel.
Badająckolejneelementyseriiprzekładowych,powstałenaprzestrzeni
ponadstulat,dostrzegłamodmienne-czasemkompatybilne,nierzadkojed-
naksprzeczne-npolskieoblicza”Conrada.Zasadnewydajesięwięcmówienie
onwariantachprozyConrada”wkulturzepolskiejlub,innymisłowy,onpolskich
Conradach”
.Bezsprzecznieistnieje,moimzdaniem,potrzeba,popierwsze,bada-
niadawnychprzekładów,bywskazywaćmiejscanieciągłe,gdzierozbieżnościsą
takistotne,żedająnamróżnegoConrada;podrugie,potrzebanowychprze-
kładównaXXIwiek,odkrywającychConradawielokulturowego,komicznego,
Conradaprowadzącegodospotkaniaobcychkultur13.
Swąrozprawąstarałamsięodpowiedzieć,chociażczęściowo,natępierwszą
potrzebęipokazać,jakzmieniałsięobrazprozyConradawciąguminionego
wieku-jakewoluowałyprzekładyjegodziełnatlezmieniającejsiękulturyprzyj-
mującejorazwzrastającejświadomościtłumaczy14.
13Por.:R.Hampson:Cross-CulturalEncountersinJ.ConradMalayFiction.Palgrave:
Macmillan,2001;M.Pacukiewicz:DyskursantropologicznywpisarstwieJ.Conrada.
Kraków:Universitas,2008.
14NaszczególnąrolętłumaczawkulturzedocelowejwskazałaA.Bednarczyk:
Kulturoweaspektyprzekładuartystycznegoł,s.24-32orazJ.Jarniewicz:Gościnność
słowa.Szkiceoprzekładzieliterackim.Kraków:Znak,2012.
