Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakwyegzekwowaćwykonaniezastępcze...
natomiastwprzypadkuzobowiązaniaczynieniaupoważnienianażądaniewierzyciela
udzielasądwyrokiem.Upoważnieniamożeteżudzielićsamdłużnikwramachswobody
umów2.
Wliteraturzewskazujesię,żewierzyciel,wykonujączastępczoświadczeniena
podstawieart.479k.c.lubżądającupoważnieniaprzezsądnapodstawieart.480§1
i2k.c.,rezygnujetymsamymzżądaniawykonaniaprzezdłużnikajegozobowiązania
przezspełnienieświadczeniazgodniezart.477§1k.c.,niemożebowiemjednocześnie
żądaćspełnieniaświadczeniaprzezdłużnikaiwykonaniazastępczego3.Wierzycielmoże
wystąpićdosąduoupoważnieniedowykonaniazastępczegotylkowtedy,gdyistnieje
jużzobowiązaniedłużnikadodziałaniaiwystępujezwłokawjegowykonaniu,nieist-
niejenatomiastjeszczetytułegzekucyjnynakazującysamemudłużnikowiwykonanie
zobowiązaniaokreślonegodziałania.Wyrokwydanynapodstawieart.480§1i2k.c.
macharakterkonstytutywny,gdyżtworzynowystanprawny,dlategowwyrokutym
sądniemożejednocześnieorzec,żedowykonaniaomówionejczynnościzobowiązuje
takżedłużnika4.
Możnauznać,żeprzewidzianewart.480k.c.wykonaniezastępczejestrodzajem
egzekucji,mabowiemostateczniedoprowadzićdozaspokojeniawierzyciela–negze-
kucja”tajednakodbywasięnapodstawieprzepisówprawamaterialnego,aniekodeksu
postępowaniacywilnego.WtymkontekścieinteresującejestuzasadnienieKomisji
Kodyfikacyjnejdoart.247k.z.,stanowiącegoodpowiednikart.480k.c.5Stwierdza
sięwnim,że:nprzepistendotyczącytzw.wykonaniazastępczegoprzyzobowiązaniu
czynienialubnieczynienia,odpowiadadotychczasowemuprawu.Wedługwszystkich
dotychczasowychustawodawstwwierzycielmusiałuzyskaćupoważnieniesądowedo
wykonaniazastępczego.JednakmiędzykodeksemNapoleonaapozostałymiustawo-
dawstwamiistniałatakaróżnica,żekodekstenumożliwiałpostawienieżądaniaotakie
upoważnieniejużwtokuprocesu,awięctraktowałje,jakouprawnieniewierzyciela
wynikającejużzsamegostosunkuprawnego,podczasgdypozostałeustawodawstwa
umożliwiałypostawienietakiegożądaniadopierowpostępowaniuegzekucyjnym,po
uzyskaniuwyrokuzasądzającegoświadczenieczynienialubzaniechania.DlaKomisji
Kodyfikacyjnejsprawatabyłaprzesądzonaprzezart.818k.p.c.[odpowiednikobecnego
art.1049k.p.c.–I.G.-S.],wktórympostanowiono,żejeśliwsamymtytuleegzeku-
cyjnymnieupoważnionowierzycieladowykonaniazastępczego,tomożeonuzyskać
takieupoważnieniewtokupostępowaniaegzekucyjnego.Skorowięck.p.c.uznajeza
możliwe,abyjużwwyrokutakieupoważnieniezamieszczono,uznałk.z.,zawzorem
k.N.ik.z.szwajc.(art.98),daćpodstawędotakiegożądaniawierzycielawprawiema-
terialnym.Zresztąstanowiskotakiejestpraktyczniejsze,gdyżprzyspieszazałatwienie
sprawy”.
Nagruncieart.1049k.p.c.iart.480k.c.wdoktrynieiorzecznictwieprzyjmowano,
żeprzedmiotpostępowaniaprzewidzianegowtychprzepisachjesttensam:udzielenie
2K.Korzan,GlosadouchwałySąduNajwyższegoz22.04.1968r.,IIICZP37/68,NP1969,
nr9,s.1445.
3T.Wiśniewski(w:)Komentarzdokodeksucywilnego.Księgatrzecia.Zobowiązania,t.I,War-
szawa2011,s.911.
4Tamże,s.913;K.Korzan,GlosadouchwałySąduNajwyższegoz22.04.1968r.
5Cyt.zaJ.Korzonek,I.Rosenbluth,Kodekszobowiązań.Komentarz,t.I,Kraków1936,s.642.
137
