Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IrenaGromska-Szuster
chodzeniaroszczeńprzewidzianegowart.480k.c.,ainnewraziedochodzeniarosz-
czeniaoddłużnikaiskorzystaniazmożliwościprowadzeniaegzekucjinapodstawie
art.1049k.p.c.Wybórdroginależydowierzyciela,jeżelijednakwierzycieljużwpostę-
powaniurozpoznawczymuzyskałupoważnieniesądudowykonaniazastępczego,tonie
możekorzystaćztrybuprzewidzianegowart.1049k.p.c.
Stanowiskotopodzieliłazdecydowanawiększośćprzedstawicielidoktryny17.Wydaje
sięjednak,żekierunekwykładniart.480§1k.c.wzw.zart.1049§1k.p.c.przyjęty
przezSądNajwyższywewskazanychwyżejorzeczeniach,pozwalającynaracjonalne
wykorzystanieobutychprzepisówwceluzaspokojeniauzasadnionegointeresuwierzy-
ciela,szczególniewrazienaruszeniadóbrosobistychlubniektórychprawrzeczowych,
bardziejodpowiadawspółczesnympotrzebomspołecznym.
Nienegująctego,żewierzycielniemożeżądaćzarównowykonaniaprzezdłużnika
zobowiązaniaczynienia,jakiupoważnieniadowykonaniazastępczegonapodstawie
art.480§1k.c.,trzebajednakstwierdzić,żenienaruszatejzasadyżądaniewjednym
pozwiezobowiązaniadłużnikadookreślonegodziałaniawzakreślonymterminieialter-
natywneżądanieupoważnieniawierzycieladowykonaniazastępczegowrazieniewyko-
naniaprzezdłużnikajegozobowiązania.Taksformułowaneroszczeniepozwalasądowi
wjednymprocesieustalićzobowiązaniedłużnikadookreślonegodziałaniainakazać
mujegowykonaniewsposóbściślewskazanywwyrokuiwwyznaczonymterminie
pojegouprawomocnieniusięorazjednocześnieupoważnićwierzycieladowykonania
zastępczegowraziezaistnieniazwłokidłużnikawwykonaniuobowiązkunałożonego
nańtymwyrokiem.Jeżelidłużnikwykonanakazaneświadczeniezgodniezwyrokiem
wzakreślonymterminie,niepowstaniewogóleuprawnieniewierzycieladozastępczego
wykonaniaprzyznanewtymsamymwyroku.Niewykonaniezaśzobowiązaniaprzez
dłużnikawterminiespowodujejegozwłokęidopieroodtejchwiliwierzycielbędzie
mógłzrealizowaćprzyznanemuprzezsąduprawnieniedozastępczegowykonaniazo-
bowiązaniadłużnika.Takisposóbrealizacjiprawawierzycielanienaruszaart.480§1
wzw.zart.477§1k.c.Wierzycielniemamożliwościżądaniazarównowykonania
zobowiązaniaprzezdłużnika,jakirealizowaniaswojegouprawnieniadowykonania
zastępczego.
Jednocześniewwielusprawach,wktórychintereswierzycielapoleganajaknaj-
szybszymwykonaniuczynnościzastępowalnych,wtymnp.wsprawachousunięcie
naruszeniadóbrosobistychprzezopublikowanieprzeproszenia,gdzieszybkośćopub-
likowaniatekstuprzeprosinmadecydująceznaczenie,takiwyrokpozwolinajlepiej
zrealizowaćtenceliuzyskaćnajszybszezaspokojeniewierzyciela.Umożliwiabowiem
wierzycielowibezzwłocznewykonaniezastępcze,orzeczonejużwsamymwyrokuzobo-
wiązującymdłużnikadookreślonegodziałania,bezkoniecznościuruchamianiapierw-
szejfazypostępowaniaegzekucyjnegoprzewidzianejwart.1049§1zd.1k.p.c.,awięc
bezkoniecznościwezwaniadłużnikadowykonaniaczynnościwzakreślonymterminie,
oczekiwanianabezskutecznyupływtegoterminuiupoważnieniawierzycieladowyko-
naniaczynnościnakosztdłużnikadopieropotymczasie.
17H.Ciepła(w:)Kodeks,t.IV,s.688;I.Kunicki(w:)Kodeks,t.III,s.1485;M.Krakowiak
(w:)Kodeks,t.II,s.1104;H.Pietrzkowski(w:)Kodeks,t.IV,s.714.Odmiennie:M.Podrecka,Za-
spokojenieinteresuwierzycielaprzezzastępczespełnienieświadczenia,KPP1999,R.VIII,z.1,s.112
i117–118.
142
