Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
wprowadzonatakżedoWacława,Horsztyńskiego,PodróżydoZiemi
świętejzNeapolu(pieśńVI,VIII),ZłotejCzaszki.Obecnośćmotywu
lipyuSłowackiegoHartlebujmujewramyczasowe:odotrzymaniadzieł
KochanowskichwczasiepracynadBalladyną(1834),fldopunktukul-
minacyjnego[ł]wutworachpisanychwczasiePodróżynaWschód
iniedługopotem;PiastDantyszekzamykatęfalębujnąijednolitą.Re-
miniscencjewdziełachpóźniejszychinnyjużmająiowielesłabszy
charakterfl17.ZanalizyJanaBieleckiegowynika,żefllipaflwopisanej
przezHartlebafunkcjipojawiasięznaczniewcześniej.Podobnąfunkcję
pełniwutworachpóźniejszych,nietylkowZłotejCzaszce,aleiwśnie
srebrnymSalomei.Backvispiszeotzw.flkompleksielipyfl.Zdaniem
badaczaSłowackiflnieczułatmosferyflXVIwieku,upraszczałKocha-
nowskiego,flczyniłgoprzedstawicielemtradycjonalistycznegohedoni-
zmu,zamkniętegonawszystkocozłożone,nawszelkieproblemy
isubtelnościfl.Tegorodzajupoglądymożna-zdaniemBackvisa-przy-
pisaćraczejsiedemnastowiecznymziemianom,jaknp.Wespazjanowi
KochowskiemuwNiepróżnującympróżnowaniufl18.To,żeuproszczo-
nainterpretacjafilozofiipoetyzCzarnolasuniebyłatylkodziełemSło-
wackiego,alejestelementemdziewiętnastowiecznejrecepcji,potwierdza
portretJanaKochanowskiegowromansieNiemcewiczaoczasachZyg-
muntaAugusta:flszczęścienaszewięcej,niżrozumiemy,odnassamych
zawisło.Przestawaćnamałem,uzbroićsięprzeciwniezbędnymwżyciu
przykrościom,nadewszystkonilconsciresibi,dlarozsądnegojużdo-
syćfl19-powiadawutworzeNiemcewiczaKochanowski.MarzenieSło-
wackiegowyrażanewlistachmajednakniewielewspólnegozpoetywizją
Katowice1962,s.120-121.Autorniema,jaksądzę,racji,pisząc,żeodBeniowskiego
(I-V)wyraźniewzrastakrytycyzmSłowackiegowobecfilozofiitzw.fllipyidzbanafl.
StosunekpoetydoKochanowskiegojestzniuansowany,innywydajesięwlistach,inny
wtwórczościliterackiej.Wlistachpojawiająsięmarzeniaoidyllicznymwiejskimży-
ciu,wtwórczości(wyraźniewHorsztyńskim)możliwośćtakiegożyciajestpodważa-
na,poetaodnosisiędoniejczasemironicznie.SłusznajednakwydajesięuwagaZaremby,
żeSłowackimaprzezcałeżycieprawdziwypodziwdlaartystycznychwalorówpoezji
JanaKochanowskiego.Por.takżenatematmarzeniaokupniewioski:K.Ziemba,Wy-
obraŹniaabiografia.MłodySłowackiiciągidalsze,Gdańsk2006,s.129i149-150
orazwtejpracy:Zakończenie,przypis174.
17
M.Hartleb,op.cit.,s.258.
18
Por.C.Backvis,Słowackiibarokowedziedzictwo,op.cit.,s.332-333.
19
J.U.Niemcewicz,op.cit.,s.87-88.
