Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
światwspółczesny,oniespożytejzachłannościpoznawczejfl3.Podobnie
ZofiaStefanowskawartykuleSłowackijakonowoczesnyinteligent
wyjaśniarozumieniepojęćzawartychwtytule,powołującsięnafrag-
mentlistupoety:flPrzywykłydoniezależnegożyciaidopracywolnej
umysłowej,nieumieminiewiem,jakchlebaszukaćinnymidrogamifl4.
Słowackimiałnawykiinteligenta,programowouczyłsięjęzykówob-
cych,zachłannieczytałnowościliterackie,prasę,oglądałzeznawstwem
spektakleteatralne,przedpołudniapoświęcałnapracępisarskąidość
regularniepublikowałwłasneteksty.Dotegoportretumożnajeszcze
dorzucićprzypomnianeprzezAlinęWitkowską:pełnieniefunkcjikasje-
raidyrektorasaliwKlubiePolskim,działającymwParyżuwlatach
1837-1848:flDokumentyTowarzystwaPolskiegoodsłaniają[ł]wSło-
wackimdziałaczaemigracyjnegozaangażowanegowbudowaniewspól-
negodomuludziskazanychnasamotność.Sątorysyportretupoety
pozostającewsprzecznościzobrazemsamotnikapogardzającegoemi-
gracjąiegotystypielęgnującegowłasne«ja»fl5.TrybżyciaSłowackiego
rzeczywiścienieprzysparzałmuprzyjaciół,alechybanietobyłozasad-
niczympowodemniepopularnościpoety.StefanTreuguttsformułował
tezę,żeflbył[nim]brakuznaniaideologicznego.To,żeniestanąłdosta-
teczniewyraźniepojednejzestronwojującychnaprogramyiidee,że
byłwtymwszystkim,copisałwdziesięcioleciupopowstaniowym,kry-
tycznymanalitykiemsprawnarodowych,niezaśgłosicielemjednejztak
gwałtowniedyskutowanychprawdfl6.PostawieSłowackiegonienależy
sięmożezbytniodziwić,jeślipodejmiesiępróbęzrozumieniaprzed-
iemigracyjnychdyskusjinatematprzyszłościRzeczypospolitej.Jerzy
Jedlickiprzedstawiapolskienurtyideowelat1790-1863jakotygiel
flsprzecznychsystemówmyślowychiprogramówspołecznychrywali-
3
A.Kowalczykowa,Słowackieuropejski,w:Słowackiwspółczesny,red.M.Tro-
szyński,Warszawa1999,s.15.
4
J.Słowacki,ListdoMichałaWiszniewskiegoz6lutego1839,cyt.za:Z.Stefa-
nowska,Słowackijakonowoczesnyinteligent,w:JuliuszSłowacki-poetaeuropejski,
red.M.Cieśla-Korytowska,W.Szturc,A.Ziołowicz,Kraków2000,s.11.
5
A.Witkowska,Cześćiskandale.OemigracyjnymdoświadczeniuPolaków,
Gdańsk1997,s.58.
6
S.Treugutt,HerboweigenezyjskieszlachectwoSłowackiego,w:tenże,Geniusz
wydziedziczony.Studiaromantyczneinapoleońskie,red.M.Prussak,Warszawa1993,
s.276.
