Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7
zującychzesobąfl7oduszęPolaka,któregowabiono,wmawiającmu,że
ideąPolskiiSłowiańszczyznyjestlud,szlachta,obronachrześcijaństwa.
Jedlickikonkluduje:flnajtrudniejprzekonaćbyło,żeideąPolskimoże
byćmaszynaparowa,telegraf,wodociągczykanalizacjafl8.
SpośródautorówemigracyjnychSłowackibyłtejideinajbliższy,na
cowskazujemożebardziejjegożycieniżtwórczość,bowniejprzewija-
jąsięstaleidośćsystematycznietematy,obrazy,motywyztradycjiszla-
checkiej.Należydodać,żeSłowackibyłszlachcicempokądzieliimieczu,
jakodzieckostykałsięztradycjąsarmackąwdomudziadkówJanuszew-
skich,aleedukacja,jakąodebrał,ciekawośćpoznawczazdystansowały
gowobecszlacheckiegoświata.Pojęcieszlachtychybajużbrzmiało
anachroniczniewuszachSłowackiego.Przypomnęteż,żewznanejbro-
szurzeCzyPolacywybićsięmogąnaniepodległość?,wydanejw1800r.
zinspiracjiTadeuszaKościuszki,podadresemszlachtysformułowano
miażdżącezarzuty,aszlachectwouznanezostałozaflzabobonpolitycz-
nyfl9.Poupadkupowstaniawłaśnieszlachtęobciążonowinązarozbiory
iklęskęinsurekcjilistopadowej.TadeuszKrępowieckistwierdził,żein-
stytucjaszlachtyjestcałkowicieantynarodowa.Słowackijednakani
umiał,anichciałzapomniećoprzeszłościifl[pytanie]oszlachtępolską,
ojejzasługiigrzechy,oto,coszlacheckaPolskapozostawiłapokole-
niomporozbiorowymfl10uczyniłważnympytaniemswojejtwórczości.
TematstosunkuSłowackiegodotradycjisarmackiejniejestnowy,
podejmowanybyłniemalodpoczątkurecepcjitwórczościpoetyprzez
autorówmonografii,takichjakAntoniMałecki,JózefTretiak,Juliusz
Kleiner,atakżeprzezautorówstudiówoposzczególnychutworach.Pro-
blemniedoczekałsięjednakodrębnegoopracowania.Jedynapracazte-
gozakresupochodzizpoczątkuXXwieku(KazimierzWojciechowski,
SzlachtawtwórczościJuliuszaSłowackiego11)iwdużejmierzejestjuż
7
J.Jedlicki,Polskienurtyideowelat1790-1863wobeccywilizacjiZachodu,w:
Swojskośćicudzoziemszczyznawdziejachkulturypolskiej,red.Z.Stefanowska,War-
szawa1973,s.224.
8
9
Ibidem,s.209.
Cyt.za:J.Jedlicki,Szlachta,hasłow:SłownikliteraturypolskiejXIXwieku,
red.J.Bachórz,A.Kowalczykowa,Warszawa1991.
10
S.Treugutt,op.cit.,s.275.
11
K.Wojciechowski,SzlachtawtwórczościJuliuszaSłowackiego,w:Księgapa-
miątkowakuuczczeniusetnejrocznicyurodzinJuliuszaSłowackiego,Lwów1909,t.3.
