Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Chraścina<gwocieszochraścinaInieużytekporośniętyzaroślami’,Jagon<gwocieszo
jagonIkwadratowaczęśćlasuoddzielonaliniami’,Skotnica<stposkotnicaIwspólna
drogadopędzeniabydłanapastwisko’,Potoczek<potoczekIstrumyk’,Przeczka<
gwomłpoprzeczkaIzaoranywpoprzekkawałekpola,naktórymsięzawracapłu-
giem’,awgwomłpoigwowlkpoIrówmelioracyjny’o
ŚląskCieszyńskipielęgnowałtradycjepolskieiregionalne,przekazywane
międzypokoleniowooNazwiskatypu:Pastuszek<pastuszekIkolędnik,chłopiec
chodzącypodomachiśpiewającywświęta;ożegoNarodzenia’,Żaczek<żaczek
IchłopiecchodzącyzoracjamiprzedWielkanocą’,Czakacz<gwocieszoczakacz
Iuczestnikzabawyweselnej’,Turoń<gwomłpoturońIkolędnikprzebranyzarogate
zwierzę’,utwierdzająwprzekonaniu,żetradycjęrozumianonatymobszarzejako
dziedzictwospołeczne,stosunekdoprzeszłościorazelementżyciarodzinnegoo
Wfunkcjionimizacyjnejwyzyskanoteżokreśleniaodwołującesiędowierzeń
mieszkańcówpołudniowegoŚląskaorazdonazwinnowierców,poro:Gaur<stpo
giaurIniewierny’,Lacki<lackiIkatolicki’,Haratyk<heretykIten,ktogłosiherezję’,
Kacer<kacerzIheretyk,odstępcareligijny’,Farnik<farnikIczłonekparafii’,Kolęda
<kolędaIdaninapobieranaprzezduchowieństwona;ożeNarodzenie,podarunek
noworoczny’czyRzyman<rzymanIwyznawcareligii/wiaryrzymskokatolickiej’o
Nazwiskategotypusąszczególniecennymmateriałem—opisująbowiemre-
gionalnąkulturębadanegoobszaruorazpoświadczająsposobykonceptualizacji
świataprzezczłowiekaijegosystemwartościo
Zaprezentowanywycinkowoproblemznaczeniagwarwtworzeniunazwisk
odapelatywnychikonotowanychprzeznieznaczeń-wartościilustrujetylkofrag-
mentarycznieistotętegozjawiskao
40
Nazwiskaodimienne
Nazwiskapochodząceodimionstanowiąlicznągrupę2178jednostek(tjo19,4%
wszystkichtypównazwiskrodzimegopochodzenia)oWśródnichszczególnie
produktywneokazałysięnazwiskaderywowanesufiksalnieifleksyjnie,aniena-
zwiskarównepełnymimionommetrykalnym52,równepodwzględemformalnym,
brzmieniowym(porownioskibadawczeMatusiak2005:84)o
Nazwiskaodimienne,powstałeodimionwpostacipełnejorazodimionskró-
conychgenetycznie,motywowanebyłypodstawamiimionbiblijnych,chrześcijań-
skich,jakrównieżimionopochodzeniuinnymniżchrześcijańskie—poro:Adam,
Andrzej,Bartłomiej,Benedykt,Beniamin,Filip,Franciszek,Fryderyk,Grzegorz,Jakub,
Jan,Jerzy,Józef,Klemens,Krzysztof,Maciej,Marcin,Marek,Mateusz,Michał,Mikołaj,
Paweł,Piotr,Szymon,Tomasz,Walenty,Walerian,WitoldoTendencjeteujawniająsię
teżwwielowariantywnościsłowotwórczejnazwiskodimiennychotymsamym
rdzeniu,tworzonychzapomocąrozmaitychsufiksówhipokorystycznycho
Formacjeodimiennetworzonorównieżodpodstawimionsłowiańskich
istaropolskich—poro:Bolesław,Boguchwał,Bolebor,Borzysław,Bożeciech,Bożymir,
52
Wopinii;eatyRaszawskiej-Żurek„Nazwiskarówneimionomczęściejużywanebyły
przezprzedstawicieliniższychgrupspołecznych”(Raszawska-Żurek2006:156—158)o
