Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
13
historycznego?Kto,jakiegrupyspołeczneipolityczneprzyczyniłysiędopo-
wstanianarodów,czymożenarodywyłoniłysięspontanicznie,niesąniczyim
dziełem?Naczympolegawartośćiużytecznośćtejkategorii,żepróbujesięją
przeszczepiaćwinne,całkowicieodrębnehistorycznieikulturowoodEuropy
rejonyświata?Wksiążceproponujępewnąkoncepcjęnaroduiomawiamce-
chy,któresięnaniąskładają.Przedstawiamtrzyhistoryczniewystępujące
wEuropiewariantynarodu:demosu,ethnosuinarodukulturowegoorazzwią-
zaneznimiścieżkiprocesunarodowotwórczego.Przytejokazjiprezentuję
bardziejszczegółowonajważniejszeczynnikinarodowotwórcze-rolępaństwa,
religii,języka,wojny,traumatycznychwydarzeń,instytucjonalizacjiwpowsta-
niunarodów.
Rozdział3dotyczytematuściśleskorelowanegozdefinicjąnarodu-toż-
samościitradycjinarodowej.Tożsamośćnarodowa,podobniejaktożsamość
indywidualna,jestkonstruowananadwasposoby:przezpodkreślanieswojej
odmiennościodotoczeniaiprzezkultywowaniepoczuciaciągłościitrwania.
Różnegrupy,wzależnościodsytuacjiiswoistychcech,kładąwiększynacisk
napierwszylubdrugiwymiartożsamości.Spójnatożsamośćnarodowaczłon-
kównaroduprzejawiasięwsamookreśleniunarodowym,czyliświadomej
deklaracjiświadczącejoprzynależnościnarodowej,orazwznajomościnarodo-
wegokanonukulturowego.Możesięzdarzyć,żejednostkamasamoświado-
mośćnarodową,alenieznanarodowegokanonukulturowego,alboodwrot-
nie,znakanon,ponieważinteresujesięhobbystyczniealboprofesjonalniedaną
kulturą,aleniemaświadomościnarodowejzwiązanejztąkulturą.Współ-
cześnie,zewzględunacorazintensywniejszeprocesymigracyjne,obiesytuacje
występującorazczęściej,możnazatempytać,czywczasachzmiennościtożsa-
mości,wielkiejmobilnościgeograficznejludzi,nieokreślonościwielugranic,
zlewaniasięisynkretyzmukultur,tożsamośćnarodowa,którazeswejistoty
jestczymśtrwałymipartykularnym,jestrelewantnąkategoriądookreślania
siebieiswojejgrupy.Tożsamośćnarodowazwiązanajestztradycją,aleczytra-
dycjawczasachDpłynnościitymczasowości”niejestzbytecznymbalastem?
Jakąrolędziśmożeodgrywaćtradycja,jakiemusimiećcechy,bybyćtradycją
żywąiintegrującą?
Wrozdziale4analizujęzagadnieniestereotypównarodowychiichwpływ
narelacjemiędzykulturowe.Stereotypysąnieusuwalnymmechanizmem
poznawczymczłowiekazwiązanymzludzkimsposobempercepcjiświata
społecznego,rodzajemkategoryzacjiuzupełnionychczynnikiemwartościu-
jąco-emocjonalnym,którychniedasięuniknąć,sąbowiemuwarunkowane
psychofizjologicznie.Problemjednakwtym,żeprzezgeneralizacjeiuprosz-
czenia,jakichdokonują,fałszująrzeczywistośćspołeczną.Konstruktpoznaw-
czy,jakimjeststereotyp,którymaułatwiaćpoznanie,paradoksalniemożeowo
