Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
12
Ugreśić).WkomunistycznejJugosławiiwimięprzezwyciężeniaurazówikon-
fliktówzamrożonoprocesnarodowotwórczy,rezygnującztworzeniapaństw
narodowychnarzeczponadnarodowej,wielokulturowejiwieloreligijnej(ale
monoideowej)federacji.Upadekkomunizmuodmroziłproblemnarodowy,
przyczymwjednychrepublikachodbyłosiętosamoistnie,winnychpoja-
wieniesięideinarodowejbyłowynikiemnasilającychsięnastrojównacjo-
nalistycznychwrepublikachsąsiednich,jeszczewinnychstanowiłoartefakt
polityczny-następstwoprowadzonejpolitykinarodowościowej.Niewszędzie
dokończenieprocesunarodowotwórczegorozumianegojakostworzeniepań-
stwanarodowegojednoczącegoziemienarodowesiępowiodło.Głównypo-
stulatserbskiegoprogramunarodowego,oddwóchstuleciwyznaczającego
kierunekpolitykiserbskiej,czylizjednoczeniawszystkichziemserbskich-hi-
storycznych(hasło:DGdziepradziadówkości,tamgraniceserbskichwłości”)
idemograficznych-ostatecznieniezostałzrealizowany(dotyczyłonSla-
wonii,Kosowa,Macedonii,BośniiiHercegowiny,Czarnogóry,Wojwodiny
iczęściDalmacji).TakżeżądanieprawodawcyjęzykaserbskiegoVukaKa-
radżiciaSrbisviisvude-DSerbamiwszyscyiwszędzie”(chodziłoodialekt
sztokawski,któryzdaniemKaradżiciaświadczyłoserbskiejidentyfikacji
narodowej)niezostałowprowadzone.SłoweńcomiChorwatomudałosię
urzeczywistnićdążenianarodowe-wywalczylisuwerenność,podziałMace-
doniinatrzyczęścidokonanypodrugiejwojniebałkańskiejw1913rokunadal
sięutrzymuje,Czarnogórcywystąpiliztzw.nowejfederacjizSerbiąiw2006
rokustworzyliwłasnepaństwo,aleczybędąosobnymnarodem?Sytuacja
wpodwójnejfederacji-Bośni,jakmawiałjugosłowiańskinoblistaIvoAndrić,
tejzieminienawiści-wydajesiętymczasowa.
Wszystkierozdziałyksiążkiskonstruowanesąpodobnie.Każdyrozdział
otwieraseriapytańzwiązanychzomawianymzagadnieniem,będącaniejako
spisemtreścirozdziału.Wyjścieodpytańjestważne,ponieważukierunkowuje
refleksjęistrukturalizujewiedzę.Bezpytańwiedzajestsztywna,przyjmujesięją
beznamysłu,wsposóbbiernyibezalternatywny.DTeoriaspołecznawinnabyć
rozumianaprzedewszystkimjakozbiórodpowiedzinapytania,którezadajemy
rzeczywistościspołecznej”(Wrong1984,s.44)-wpełnipodzielamtostano-
wisko,dlategoanalizęproblemównarodowościowychzaczynamodtejwłaśnie
formyrefleksji-odpytań.Wśrodkukażdegorozdziałuumieszczonesąramki
zawierającebardziejszczegółoweomówienianiektórychinteresującychzjawisk,
sątotzw.studiaprzypadków.Niektórerozdziałynakońcuzostałydodatkowo
zaopatrzonewsłowniczekterminówzwiązanychzpodejmowanymtematem.
Wrozdziałach1i2próbujęodpowiedziećnapozorniebanalnepytania:
Cotojestnaród?Jakikiedypowstałynarody?Czyistniejąodzawsze,azmie-
niałasiętylkoichforma,czypojawiłysiędopieronapewnymetapierozwoju
