Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COTOJESTNARÓD?
26
Ramka1.1.Czywspółczesnenarodysąkontynuacjąśredniowiecznychwspólnot
etnicznych?
Zasadnewydajesiępytaniestawianeprzezniektórychbadaczy:czyistniejeciągłość
międzyprzednowoczesnymietniamiawspółczesnyminarodami,czynowoczesne
narodysąrzeczywiściekontynuacjąśredniowiecznychwspólnotetnicznych,czysą
czymśradykalnieodmiennym?
Autorzyodpowiadającytwierdząconatękwestię-etnosymboliści,jaksięich
określa(np.AnthonySmith)-dowodząnabogatymmaterialehistorycznym,że
współczesnenarodysąostatnimetapemrozwojowymśredniowiecznychwspólnot
etnicznych.Ichkrytycyodrzucajątakiestanowisko,wskazującnakilkazasadniczych
różnicmiędzyśredniowiecznymietniamiawspółczesnyminarodami.Popierwsze,
uzasadniają,niewszystkiegrupyetnicznestałysięnarodamiiniewszystkienarody
powstałyzjednejgrupyetnicznej.Podrugie,jestzasadniczaróżnicamiędzygrupą
etnicznąanarodem-oilegrupaetnicznatworzonajestprzezwięzipierwotne,
tożsamośćgrupyetnicznejopartajestnawspólnociepochodzenia,pokrewieństwa,
otylenaródjestzbiorowościąludzipodjakimśwzględemdosiebiepodobnych(jak
klasa,rasa),tożsamośćnarodowajesttzw.tożsamościąkategorialną,aniezrzesze-
niowączystanowioną(zob.tabela1.1).
Chociażnarodypropagująideologieopartenawspólnympochodzeniu,sątak
naprawdęzorganizowanejakokategorie-zbioryjednostekidentyfikowanychna
podstawiecechkulturowych-głoszązwolennicytegopodejścia.Możnaintegrować
narodyzapomocąideiwspólnegopochodzenia,siecistosunkówspołecznychbądź
Tabela1.1.Różnicemiędzywspólnotamipierwotnymi,stanowionymiizrzeszeniowymi
anarodamiorazcharakterystycznymidlanichtypamiwięzi
Tożsamośćzbiorowaokreślona
Tożsamościpierwotne–
rodzinne,rodowe,klanowe,
etniczne
Tożsamościstanowione–
feudalne,stanowe,państwowe
Tożsamościzrzeszeniowe–
organizacyjne,partyjne,
stowarzyszeniowe
Tożsamościkategorialne–
narodowe,rasowe,klasowe,
płciowe
przezrodzajczłonkostwa
Więzipierwotne–tworzone
przezpokrewieństwo,
pochodzenie
Więzistanowione–tworzone
przezkontrakt,państwo
Więzizrzeszeniowe–tworzone
przezformalneczłonkostwo
worganizacji
Więzikategorialne–tworzone
przezposiadaniepewnych
wspólnychcech
Rodzajwięzi
Przezpochodzenie
Przezstosunkispołeczne
Przezczłonkostwo
worganizacji
Przezhistorię,tradycję,
dyskursnacjonalistyczny
Sposóbreprodukcji
wspólnoty
otylewprzypadkuNiemcówświadomośćnarodowakształtowałasięwopozycjidoFrancjiibyła
rezultatemodrzuceniaoświeceniowegouniwersalizmufrancuskiego.
