Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Socjologia.Pytaniapodstawowe
powszechnieuznanychpewnikówczywysłużonychparadygmatówizastępo-
wanieichtakimi,któreniewykluczone,żeswojąproduktywnośćzawdzięczają
międzyinnymidługotrwałemuodłogowaniulPrzekonaćsięotymbędzieokazja
podczasomawianiabardzowielukwestiidotyczącychsocjologii,trudnotubo-
wiem-itoodsamegopoczątku-opodzielaneprzezwszystkichrozstrzygnięcia
ipewnikil
Nazwa,tematyka,metoda–cotworzydanądyscyplinę
Jużautorstwoiwłaściwerozumieniesamejnazwydyscyplinyprzysparzająsporo
kłopotówlPowszechnieprzyjmujesię,żetoAugusteComtew1838rokuzapro-
ponowałterminnsocjologia”,czymodrazuściągnąłnasiebiezarzutposłużenia
sięistnympotworkiemjęzykowym:przecieżsociustosłowołacińskie,alogos-
greckie,jakmożnawięcwbrewogólnieprzyjętymzwyczajomtworzyćtaką
hybrydę!Ale,Bogiemaprawdą,jakopierwszyposłużyłsiętympojęciem
EmmanuelJlSieyes,duchownykatolickiiautorrewolucyjnegopamfletuCzymjest
stantrzeci(1789),więcmożetojemunależysiętytułpionieranaukspołecznych
(wrazzewentualnąkrytyką)?
Jeszczeinneproblemyrodziwgłębieniesięwetymologięhiszpańskiegosło
-
wasocio,którezgodniezintuicjąJoségoOrtegiyGassetawyrażonąwesejuDwie
wielkiemetafory,najpierwmiałooznaczaćpoprostutegoczychoćbytylkoto,co
idziezadrugim,pomocnika(secuazodłacińskiegosłowasequor)lGdybysuge-
stiafilozofabyłasłuszna,wówczasnietylkopojęciespołeczeństwa(pohiszpańsku
sociedad)zyskiwałobyściśleokreślonerozumienie,itobynajmniej-zwłaszczawe
współczesnychkoncepcjach-niepowszechne,alerównieżwyznaczałobykonkret-
nerozumienietego,czymjesticzymmasięzajmowaćsocjologia(OrtegayGas-
set1980)lAżeniekonieczniezachodzituścisławspółodpowiedniość,toznaczy
niezawszedyscyplinataanalizujeistniejącąrzeczywistośćspołeczną,świadczy
uwagaLudwikaGumplowiczapoczynionajużwmomencie,gdysocjologiado-
pierosiękształtowałaiposzukiwaławłasnegoprzedmiotulPiszącw1886roku
swójSystemsocjologii,Gumplowiczzauważał,iżpomimowielunazwiskniema
jeszczetejnaukijakotakiej:nmamynazwębezrzeczy,iniemogłobyćinaczej”
(Gumplowicz2013:100)lZeswojejstronyproponowałwięc,abysocjologiazaj-
mowałasięstosunkamiiwzajemnymioddziaływaniamigrupspołecznychlNie-
trudnozauważyć,iżjesttocośinnego,niżmiałnamyśliOrtegayGasset,ana
pewnocośzupełnieinnegoniżtematy,któryminajczęściejbędziesięzajmowała
dwudziestowiecznasocjologial
Opowstaniudanejnaukinieprzesądzajednakfakt,żenadanojejtakbądź
inaczejrozumianąnazwęlWażniejszejestwyznaczeniewłaściwegojejobszaru
