Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Socjologia.Pytaniapodstawowe
znawców,wyszydzoneztakąpasjąwProwincjałkachBlaise’aPascalaiskwitowane
konkluzją:nróżnica,któraistniejemiędzynamijesttaksubtelna,iżzaledwiemy
samizdołamyjązauważyć”(Pascal1921:7)lWniosek?Trzebaturaczejpolegać
naocenachuwzględniającychkażdorazowyhistoryczny,społeczny,atakżepoli-
tycznyinawetekonomicznykontekst,niezaśnasztywnostosowanychkryteriachl
Podobnieniemajednejodpowiedzinapytanie,jakoceniaćznaczenie,awięc
używającjęzykauroczystego-doniosłość,stosującjęzykpragmatyczny-sku-
teczność,odwołującsięzaśdotrywialnegojęzykaekonomicznego-wydajność
tejbądźinnejnaukilNiewiadomotuzresztą,dokogoczyraczejdoczegomiały-
bysięteokreśleniaodnosić:dozajmującychsięniąbadaczy,całegośrodowiska,
istniejącychinstytucjiczymożedopaństwa,którezarządzatądomenąifinan-
sujezwiązanezjejfunkcjonowaniemkosztylPonieważotychproblemachbędzie
niejednokrotniemowa,wtymmiejscuwystarczyprzypomniećjedenpodstawo-
wyczynnik,naktórydawnotemuzwróciłuwagęZnanieckilPiszącw1931roku
pracęMiastowświadomościjegoobywateli-podsumowaniewynikówkonkursu
ogłoszonegoprzezPolskiInstytutSocjologicznywPoznaniuw1928roku-wspo-
mniał,iżzespółbadawczydysponowałtylkouzyskanąodmiastanzapomogą”
wwysokości6tyslzłlAponieważuczonymiałświeżowpamięcidoświadczenia
amerykańskieiskalępodejmowanychtaminicjatyw(przykładowousytuowane
wChicagocentrumbadańnadmiastem,którezatrudniałoprofesorówuniwersy-
teckich,dysponowałowłasnymgmachemiokoło170asystentami,tylkowciągu
5latwydało44tomyopracowańi42artykuływczasopismach),nieomiesz-
kałskomentowaćtegofaktunastępująco:nWobectakolbrzymichprzedsięwzięć
naukowychnaszeskromnepoczynanianiknąprawielWinawtymzresztąnie
naszychpracownikównaukowych,leczbrakufinansowegopoparciazestrony
społeczeństwa,awięcostateczniebrakutejtradycji,którakażeAmerykanomdo-
browolniełożyćnanaukęolbrzymiesumylPrzycałejwielkiejróżnicybogactw
AmerykiiPolski,gdybypolskiespołeczeństwodawałood10latnasocjologięta-
kieodsetkiswychdochodów,jakiedajeamerykańskie,mielibyśmydziśbardzo
poważnydorobek”(Znaniecki1984:33)lOpiniaZnanieckiegonicniestraciłana
aktualności,tyleżezapomogiudzielanenaukowcomnazywasiędziśgrantamil
Dyscyplinaokreślonaniegdyśmniejlubbardziejfortunniesocjologią,ana-
stępnieorganizującasiędziękisukcesywniepowoływanymdożyciainstytucjom
ipracującymwnichbadaczom,niepojawiłasięjednakodrazuwswoimgotowym
kształcie,takjakudałosiętoAtenie,wyskakującejzgłowyZeusawjasnejzbroi,
hełmieiztarcząlWątki,którymizainteresowalisięsocjologowie,przewijałysię
wmyślieuropejskiejjużodstarożytności,tworząckorpuswiedzyoczłowieku
iobcychludach,osztucezarządzaniawłasnymmajątkiem(ekonomiki)icałym
państwem,wreszcieodziejachnarodów,państworazimperiówlZkoleiukon-
stytuowanewXIXiXXwiekundojrzałe”nauki,takiejakhistoria,antropologia,
