Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1iKręteścieżkiteoriiprawa
zateoriebezpośredniowartościujące5,bardziejwyrafinowaneitymsensie
raczejnmaksymalistyczne”
,aprzeztobardziejkontrowersyjne,toróżnice
pojawiającesięwskutekodmiennegodoboruipostrzeganiacelówifunkcji
prawa.Jednakżewzasadziebezwyjątkuteorieteodwołująsiędotego,co
nkonieczne”
,nistotowe”dlaprawa(wskazujączbiórchoćbynajbardziejabs-
trakcyjniewyróżnionychcechczyfunkcji).Jaksądzę,różnicemiędzywska-
zanymiteoriamimająprzedewszystkimcharakterpraktyczny(albozwiązany
zpraktykąprawniczą,działanieminstytucjiitp.),adlaichdostrzeżeniazna-
czeniemafakt,żebadaneteoriesprawdzająsięwrzeczywistości,którą,przy-
najmniejczęściowo,samekreują6.Postrzeganietojestoczywiściekulturowo
zdeterminowane,leczogólneprawoznawstwo(generaljurisprudence)stara
sięodtakichkulturowozdeterminowanychróżnicmożliwedaleceabstraho-
wać.Imwiększypoziomabstrakcji,tymłatwiejopisaćcośjakooczywistość7,
pytanietylko,zajakącenę.Zbędneuogólnieniaprzeistaczająpojęciowo
wyrafinowanefilozofowaniewpogawędkę,któraniewielewnosi.Wkońcu,
nawysokimpoziomieabstrakcji-jakzauważyłzresztąswegoczasuR.Dwor-
kin-wszelkieróżniceteoretycznezanikają8.
Zbiórwspółczesnychteoriiprawanieograniczasięjednakdoteoriipozy-
tywistycznychiprawnonaturalnych,choćsamapróbazawężeniagowyłącz-
niedonichczyniłabygoniezwykleszerokim.Trudnonawetwyobrazićsobie
opracowanie,którestanowiłobyrzetelnyprzeglądstanowiskteoretyczno-
prawnych,uwzględniającywszelkieskomplikowanerelacjemiędzynimi.
Jeślimożnapokusićsięojakąśtezęmetateoretyczną,opisującąstatusteorii
prawawnajbardziejogólnysposób,byłabyto-jaksądzę-tezaprzypomina-
jącaniecosłynnyparadoksanalizy,wmyślktóregoanalizapojęciowajestalbo
Pocoprawnikomflozofaprawa?Warszawa2008,s.15;por.takżeT.Gizbert-Studnicki,
A.Dyrda,A.Grabowski,Metodologicznedychotomie...,op.cit.,s.326-335.
5Por.J.Dickson,EvaluationandLegalTeory,oxford2001,s.52in.;por.T.Gizbert-
-Studnicki,A.Dyrda,A.Grabowski,Metodologicznedychotomie...,op.cit.,s.370in.
6Możnapostawićtezę,choćniebezzawahania,żenrewolucyjny”charakterdoktryn
prawnonaturalnychwiążesięzichwiększąnkreacyjną”mocą,apozytywizm-roszcząc
sobieraczejfunkcjeopisowe-dążyzawszedoutrzymaniapewnegostatusquo.
7Towtymsensieobieteorieopierająsięnapewnychnoczywistych”twierdzeniachna
temattego,czymprawojest(truizmy).
8WedługDworkinazadaniateoretykaprawanieróżniąsięodzadańprawnikaprak-
tyka.odniesieniemdlaobujestkonkretnyporządekprawny,aróżnicapolegajedyniena
szczebluabstrakcji;idem,JusticeinRobes,Cambridge,Mass.-London2006,s.140-141;
por.T.Gizbert-Studnicki,A.Dyrda,A.Grabowski,Metodologicznedychotomie...,op.cit.,
s.199.
11
