Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
pewnegospójnegosystemunorm(cowyjaśnianejestzapomocąodwołania
doistnieniakonwencjonalnejregułyuznania),truizmdotyczącynbezpieczeń-
stwaprawnego”
,zgodniezktórymprawojestczymśzgóryustalonym,czymś,
comożnaodkrywać(tj.dziełemhistorycznegoustawodawcy,konwencjonal-
nierozpoznawanymfaktemspołecznym),oraztruizm,żeprawo,jakiekolwiek
bybyło,maprzynajmniejprimafaciepewienautorytet(truizmtenjestprzez
owąteorięsprowadzanydotezyouroszczonymmoralnymautorytecieprawa
iwtensposóbsprowadzanydopewnegotwierdzeniawarunkowego,zgodnie
zktórymprawo-używającspecyficznegojęzykanormatywnego-sprawia
takiewrażenie,jakbymiałoautorytetmoralny,choćfaktycznemożegonie
mieć;wyjaśnienietegotruizmuopierasięzatemnaprzyjęciu,żenormatywny
językprawapowoduje,iżnormyprawnemająprzynajmniejprimafaciezna-
czeniemoralne,awięcstanowiąprzynajmniejprimafacieźródłoobowiązków
moralnych)22.
Nadaluważamtenwniosekzatrafny.Jednakobecnieniejesttodla
mniewniosekjedynymożliwyiakceptowalny,przynajmniejwtymsensie,
żezcałąpewnościąoprócztejwersjipozytywizmu,któraskutecznietłu-
maczywybranetruizmyoprawie(takiejaktruizmojegowładczymcha-
rakterze),istniejąliczneinneteorie(takżepozytywistyczne)wyjaśniające
równieskutecznieniecoinnetruizmylubtesametruizmy,leczwodmienny
sposób.Cowięcej,wswymnajprostszymujęciupozytywizmekskluzyjny
stanowirzeczywiścienteorięminimum”
,którastawiasobiemaksymal-
nieograniczonycel:wyjaśnićsposóbidentyfikacjiprawa,przedstawiając
najprostszeinajbardziejspójnewyjaśnieniepewnychpodstawowychtru-
izmów.StanowionaoczywiściekrytycznerozwinięcieteoriiHarta,która
rozpoznajemy,odwołującsiędonajbardziejoczywistych,powszechnychprzekonańna
danytemat(n[...]byappealtowhatseemstousmostobviousandcentralaboutfreeaction,
determinism,belieforwhatever,asrevealedbyourintuitionsaboutpossiblecases”),które
manifestująsięwwygłaszaniuróżnychntruizmów”;por.F.Jackson,FromMetaphysicsto
Ethics.ADefenceofConceptualAnalysis,oxford1998,s.31.ChoćShapirosamniepowo-
łujesięwprostnaJacksona,autoranależącegodogrupyfilozofówanalitycznych,których
szkołafilozoficznanazywanajestnplanemzCanberry”
,topodobieństwasąuderzające;
por.D.Canale,LookingfortheNatureofLaw:OnShapiro’sChallenge,[w:]D.Canale,
G.Tuzet(red.),TePlanningTeoryofLaw:ACriticalReading,Dordrecht2013,s.8.
SzczegółowąkrytykęsamejmetodyanalizypojęciowejJacksonaorazjejzastosowaniado
budowyteoriiprawaznajdzieczytelnikodpowiedniowrozdziałachdrugimitrzecimtej
pracy.
22Szczególnietaostatniatezaujawnia,wjakiejpozycjiekskluzyjnypozytywizmpozostaje
doteoriiprawnonaturalnych,dlaktórychobowiązkiprawneniemogąbyćobowiązkami
moralnymijedynieprimafacie.
22
