Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2iKierunkiargumentacji
miaławłaśnietakąambicję(np.wprowadzenieprzezHartapodziałuna
regułypierwotneiwtórnemiałopomócwyjaśnićtruizmokontynuacyj-
nymcharakterzesystemuprawa)23.
Wskazanewcześniejtwierdzeniaekskluzyjnegopozytywizmu,mające
naceluwyjaśnieniewskazanychtruizmówoprawie,totwierdzenia,które
wjaskrawysposóbwchodząwkonfliktyztwierdzeniamiinnychteorii-czy
towyjaśniającymipoprostuinnetruizmy,czytowyjaśniającymitesametru-
izmy,leczwodmienny,alternatywnyczykonkurencyjnysposób.Wydajesię
zatem,żeteoriiopartychnarównoważnychtruizmach,wyjaśniającychlub
rozwijającychjeteoretyczniewinnysposób,nienależyzgórydyskredytować.
Wskazanawielośćtruizmówoprawiesprawia,żemimosentymentudo
ekskluzyjnegopozytywizmurozsądeknakazujepotraktowaćinne,konkuren-
cyjneteoriejakorównoprawne.Przywołanametaforantargowiska”stajesię
więczałożeniemroboczym,atolerancjapołączonazzasadąnżyczliwejinter-
pretacji”-czymśnawzórkartezjańskiejntymczasowejmoralności”
.Targowi-
skotoobszar,naktórymnietylkopanujekonkurencja,aletakżeobowiązują
pewneregułyhandlu(każdywidzikażdego,wzajemnaobserwacjasprze-
dawcówjestgwarantemnp.racjonalnościcenijakościtowarów).Nawetjeśli
zpewnychpowodówpozytywizmjestteoriąlepsząodteoriikonkurencyj-
nych,powodytemusząbyćprzedstawionewkontekściemetafilozoficznym.
Tymsamymrozstrzygnięciesporumusizostaćprzeniesionenainnypoziom,
naktórymmogąfunkcjonowaćniecoinneregułyracjonalności.Sytuację
wyboruteoriiprawaporównaćmożnadosytuacjikonsumentarozmyślają-
cegootym,najakietargowiskopowiniensięudać,byzakupićodpowiedni
towar,atakże-gdysięjużnanimznajdzie-jakichmetodużyć,byporównać
oferowanenastraganachtowary.Agdyokażesię,żewszyscyoferujątowary
podobnejjakości,konsumentwinienzapytać,jakiewzględypowinnydecy-
dowaćowyborzeofertykonkretnegosprzedawcy.ostatniepytaniejestpyta-
niemzzakresunormatywnejteoriizakupów,analogicznymdotego,które
zadajęwtejksiążce:jakiewzględypowinnydecydowaćowyborzetakiej,anie
innejteoriiprawaspośródwieludostępnych.Jesttopytanienormatywnej
metateorii(czyteżmetafilozofiiprawa).
Należywskazać,żennaturalnymi”przeciwnikamiomawianej(eksklu-
zyjnej)teoriipozytywistycznejsąintegralnateoriaprawaR.Dworkinaiher-
meneutycznateoriaJ.Finnisa.Teorietepodzielająpewnecharakterystyczne,
23Por.A.Dyrda,T.Gizbert-Studnicki,Czysystemowośćjestkoniecznąwłaściwością
prawa?,[w:]Z.Pulka(red.)nPrzeglądPrawaiAdministracji”CIV/2016,Systemowość
prawa,s.17-35.
23
