Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.PRAKTYCZNEZASTOSOWANIESTATYSTYKI
sięwnioskowaniemstatystycznym.Iwłaśniewnioskowaniestatystycznejestgłównym
tematemniniejszejksiążki.Żebyprzebiegałoonowprawidłowysposób7danetworzące
próbęmusząbyćpozyskanezcałejpopulacjiwsposóblosowy7akażdysegmentpopu-
lacjipowinienmiećwpróbieodpowiedniąiproporcjonalnąreprezentację.
Wnioskowaniestatystyczneczęstoodbywasięnapodstawiedanychgromadzonych
wankietachlubeksperymentach7któremusząbyćbardzostaranniezaprojektowane.
Jeślichcemyotrzymaćinformacjebezpośrednioodpojedynczychosób7tomożemy
użyćkwestionariuszarozsyłanegopocztąalboprzeprowadzićrozmowytelefoniczne.
Wtymprzypadkuważnejestzminimalizowaniebłędu7polegającegonatym7żeczęść
respondentówodmawiaodpowiedzi.Takasytuacjamożeprowadzićdopoważnego
zaburzeniawyników7jeśliznacznaczęśćrespondentówodmawiającychodpowiedzi
należydojednegosegmentupopulacji.Przykłademtegotypusytuacjiwbadaniach
społecznychmożebyćpytanieHCzybyłeśkiedykolwiekaresztowany?”.Stawianiepy-
taniawtakisposóbłatwopowodujewypaczeniewyników7ponieważprzypuszczalnie
osoby7któremiaływswoimżyciutakiepizod7będączęściejodmawiaćodpowiedzi7
zwłaszczagdyniemająpewności7żepozostanąanonimowe.Podobnyproblemmoże
siępojawićwprzypadkuankiettakchętnieprowadzonychprzezpopularnemaga-
zyny7zwłaszcza7jeślipytaniasąprowokacyjne.Coczynimagazynpoczytnym7często
dajezafałszowanestatystyki.JedenzartykułówwHTheNewYorkTimes”dotyczył
ankietynatematżyciaiobyczajówamerykańskichżydów.Ankietazostałaprzeprowa-
dzonatelefonicznie7wsobotę7comocnoobciążyłowyniki7jakożeortodoksyjniżydzi
wsobotynieodbierajątelefonów2.
Przypuśćmy7żeprzedmiotempomiarujestprędkośćalboilośćzużytegopaliwa
samochodu.Wtymprzypadkudanepochodzązprzeprowadzonycheksperymentów7
dlategoprzyichprojektowaniunależyzadbaćouwzględnienieżnychwarunkówpo-
godowychidrogowych.Testyfarmaceutycznerównieżsąprzykłademdanychpocho-
dzącychzeksperymentówmedykamentyczęstosątestowanepoprzezporównaniaich
działaniadoefektuplacebo.Jeślicelemeksperymentujestzbadaniedziałaniapigułek
nasennych7tobadanązmiennąmożebyćczasmiędzyzażyciemśrodkaazaśnięciem.
Podczasprzeprowadzaniaeksperymentówiankietważnymaspektemjestrando-
mizacja.Jeśliwnioskiotrzymanenapodstawiedanychzpróbymająbyćuogólnione
nacałąpopulację7tonależyzagwarantowaćlosowydobórpróby7naprzykładosóbte-
stującychśrodkinasenne.Losowypowinienbyćrównieżprzydziałtychosóbdogrupy
zażywającejtestowanyśrodeklubplacebo.Takisposóbprojektowaniaeksperymentu
pozwolizminimalizowaćpotencjalnezaburzeniawyników.
Danemogąrównieżpochodzićzeźródełzewnętrznych.Przykłademniechbędzie
stopabezrobociapublikowanaprzezrządwkolejnychmiesiącach.Wtymprzypadku
2L.Goodstein7SurveyFindsSlightRiseinJewsIntermarrying7HTheNewYorkTimes”,11.09.20037
s.A13.
25