Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.PRAKTYCZNEZASTOSOWANIESTATYSTYKI
jestsześćliczb7którychwypadnięciejestrówniemożliwe(zakładamy7żekostkajest
rzetelna)7agraczwygrywa7gdywypadniejednazdwóchliczb7prawdopodobieństwo
wygranejjestrówne2/67czyli1/3.
Rozpatrzmyinnąsytuację.AnalitykgiełdowyśledziruchycenakcjiIBMwpewnym
okresieichceoszacowaćprawdopodobieństwo7żewciągunajbliższegotygodniacena
tychakcjipójdziewgórę.Tasytuacjajestodmiennaodpoprzedniej.Analitykniejest
terazwtakdobrympołożeniu7nieznabowiemzbiorurówniemożliwychokoliczności7
wramachktóregozajścieokolicznościzpewnegookreślonegopodzbiorupowoduje7
żecenyakcjiIBMpójdąwgórę.Dlategooszacowanieprawdopodobieństwazajścia
tegozdarzeniabędziesubiektywne.Analitykoprzeswojeoszacowanieprawdopodo-
bieństwanaznajomościsytuacji7nadomysłachiprzeczuciach.żniludzieprzypiszą
temuzdarzeniużneprawdopodobieństwawzależnościodichwiedzyidoświadcze-
nia;stądnazwaprawdopodobieństwosubiektywne.
Prawdopodobieństwoobiektywnetoprawdopodobieństwowynikającezestruk-
turygierlosowychlubpodobnychsytuacji.Jestteżnazywaneprawdopodobieństwem
klasycznym.Posługiwaniesiętymprawdopodobieństwemzakłada7żezajściapew-
nychzdarzeńsąrówniemożliwe(pojęcierównejmożliwości7którebędziepunktem
wyjściadalszychdefinicji7uważamyzaintuicyjniejasne).Wypadnięciekażdejzliczb
od1do6przyrzucierzetelnąkostkątozdarzeniarówniemożliwe.Innymrodza-
jemprawdopodobieństwaobiektywnegojestprawdopodobieństwopojmowanejako
częstośćwzględnawdługimciąguzdarzeń.Jeżeliwdługimciągubadanychkonsu-
mentów7którymdanodospróbowanianowązupę7dwudziestunatysiącpolubiłojej
smak7topowiemy7żeprawdopodobieństwo7iżkonsumencilubiątęzupęjestrów-
ne20/1000=0702.Jeżeliprawdopodobieństwowypadnięciareszkiwjednymrzucie
monetąwynosi1/27tojeślibędziemyrzucaćmonetąwielerazy7proporcjareszekbę-
dziezbiegaćdo1/2.Takjakprawdopodobieństwowgrachlosowychiinnychpodob-
nychsytuacjach7częstośćwzględnajestzjawiskiemobiektywnym7niezależnymod
indywidualnychprzekonań.
Natomiastprawdopodobieństwosubiektywnezależyodindywidualnychprzeko-
nań7posiadanychinformacji7intuicjiiprzyjmowanychkryteriówocenyosubiektyw-
nymcharakterze.Ideaprawdopodobieństwasubiektywnegojestwzględnienowa7
gdyżpojawiłasiędopierowlatachtrzydziestychXXw.
2
Jesttoideadosyćsporna.
Lekarzszacującyprawdopodobieństwopowrotudozdrowiaswojegopacjentaieks-
pertszacującyprawdopodobieństwosukcesuwraziepołączeniasiędwóchfirmwy-
rażająwłasneprzekonanieopartenaswojejwiedzyosytuacjiinaswoichodczuciach.
Prawdopodobieństwosubiektywnebywateżnazywaneindywidualnymlubosobistym.
2Najwcześniejsząopublikowanąpracąnatematprawdopodobieństwasubiektywnegojestksiążka
F
.Ramsey’a7TheFoundationsofMathematicsandotherLogicalEssays7KeganPaul7London1931orazar-
tykułwłoskiegostatystykaB.deFinettiego7Laprévision:sesloislogiques,sessourcessubjectives777Annales
del’InstitutHenriPoincaré’’19377nr1.
89