Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wprowadzeniedoproblematykiprzestępstwaiwiny
Jeślizapomocązgromadzonychdowodówudałosięwykazać,żeosoba
miałajakiekolwieknastawieniedośladówprzestępstwa,tojednocześnietaki
dowódwskazywałnasprawcę.Wtakisposóbnastawieniepsychiczneawięc
winalegitymizowałaproceskarny,awkonsekwencjiodpowiedzialność
karną.Dowódwinymusiałbyćtegorodzaju,abyprzekonałsędziegozarówno
opopełnionymwystępku,jakidoprowadzeniapostępowaniaprzeciwko
określonejosobie.R.Hubepiszewodniesieniudozabójstwa,żen(...)itak
niedosyć,żesędziawie,ktośjestzabity,niedosyć,żewidziałciałozabitego,
nadtopowinienbyćprzekonany,żejestzdradą,podstępemzabity,niezaś
jaksięczęstozdarzaćzwykłonp.wskutekuderzeniapioruna,lubinnejjako-
wejzewnętrznejprzyczyny,gdyżtutaj,choćśmierćistotnienastąpiła,jednak
niezczynuludzkiego”99.Autorwskazuje,zczasem,gdyprzezcorpusde-
lictizaczętorozumiećtylkowarunkizewnętrzneczynuwpostacidziałania
iskutku,ogółwarunkówwewnętrznych(podmiotowych)podciągniętopod
naukęopoczytaniu100,czylioprzypisaniuprzedmiotowegoczynuokreślonej
osobie.Należymiećświadomość,żeprzezokolicznościwyłączająceumyśl-
nośćrozumianotakieprzyczynyzewnętrzniepostrzegalne,któreniepozwa-
lałynadowodzeniezamiaru,np.przypadek,szaleństwo,sen,wiekdziecięcy,
pijaństwo,błądwuczynku,koniecznośćiprzymus101.M.Wągrowskijako
okolicznościzmniejszającekaręzwyczajnąwymienia:melancholię-czyli
pomieszaniezmysłów;głupstwo(obniżeniezdolnościintelektualnych)izłe
wychowanie;głuchoniemotę;wiekniedochodzącylatczternastu;nieświado-
mośćibłąd;pijaństwo;namiętności;złąradę,naprowadzeniedozłego,na-
mowę,czylinpewnegatunkinakłanianiadowystępku,doktórychprzymus
gwałtownyiosobisty(viscompulsiva),jakozupełniekaręznoszącynienale-
ży”102;rozkaz,okolicznościułatwiającedokonaniewystępku;ubóstwo;za-
dośćuczynienie;darowanieurazy;złowycierpianeprzedwydaniemwyroku;
wielkąliczbęobwinionychogłównywystępek103.Autordookoliczności
zmniejszającychkaręnadzwyczajnązaliczazaś:słabezdrowieprzestępcy;
żal;małoletniość;stanigodność;nnadziejępoprawy,życieprzedtemuczciwie
prowadzone,iupłynieniepołowyczasuwyznaczonegonaprzedawnienie
99R.Hube,Ogólnezasady...,s.230.
100R.Hube,Ogólnezasady...,s.231.
101A.Bojarski,Zasadynauki...,s.6.
102M.Wągrowski,Ookolicznościach...,s.29.
103M.Wągrowski,Ookolicznościach...,s.15-47.
54