Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Strukturyhistorii
Odpołowylat50.następujestopniowyodwrótodpozycjimarksistowskich,za
ostatecznysygnałprzemianysytuacjiwpolskiejnauceoliteraturzemożnauznaćZjazd
Polonistóww1958roku,naktórympojawiająsięwyraźnepostulatypowrotudo
odrzuconejtradycjibadaństrukturalnych.Recepcjastrukturalizmuczeskiegowla-
tach60.przebiegałaprzedewszystkimwzakresiepoetyki,natomiastzainteresowanie
problemamizzakresubadańhistorycznoliterackich(takimijakpoetykahistoryczna,
kwestietradycjiliterackiej,normyliterackiejczywreszcieodbioruiodbiorcy)zaczyna
sięwpolskimliteraturoznawstwiezaznaczaćmniejwięcejodroku1965.
Wtenostatninurtwpisujesięprzedewszystkimzainteresowaniehistorycznoli-
terackąmetodologiąFelixaVodićki:począwszyodpołowylat60.,ukazująsięprze-
kładynajważniejszychjegoprac,atakżeodwołaniadojegoartykułówczypublikacje
prezentującepoprostuukształtowanywramachczeskiegostrukturalizmusposób
podejściadoproblematykihistorycznoliterackiej–chodzituprzedewszystkimotakich
autorówjakJanuszSławiński(Koncepcjajęzykapoetyckiegoawangardykrakowskiej,
Odzisiejszychnormachczytania(znawców),Odbióriodbiorcawprocesiehistoryczno-
literackim)czyMichałGłowiński(Świadectwaistyleodbioru,Powieśćmłodopolska.
Studiumzpoetykihistorycznej).Drugapołowalat60.ipocząteklat70.tozresztą
okres,kiedywPolscepojawiająsięnajważniejszetłumaczeniaprzedstawicieliPraskiej
Szkoły,wtedyteżwpływczeskiegostrukturalizmunapolskąnaukęoliteraturze
wydajesięosiągaćswojeapogeum.
Należyzaznaczyć,żeprzyjętawpracycezuraroku1968jestzwiązanaprzede
wszystkimzwydarzeniamipolitycznymi,wktórychwynikuprzerwanazostałabez-
pośredniapolsko-czeskawspółpracanaukowa.Nieoznaczatojednakprzerwania
procesurecepcjiczeskiegostrukturalizmu;trwałonwciągulat70.,obejmującswoim
zakresemcoraztoszerszeobszary,międzyinnymiteatrologię,filmoznawstwo,etno-
grafię.Wtymokresiezdobyczemyśliczeskiejwprowadzanesąrównieżnapoziom
nauczaniauniwersyteckiego,comiałoniewątpliwiedużeznaczeniedlaichpopula-
ryzacjiiutrwalenia(doniosłąrolęwtymzakresieodegrałytakiepublikacjejakZarys
teoriiliteraturyM.Głowińskiego,A.Okopień-SławińskiejiJ.Sławińskiego,Słownik
terminówliterackichczyPoetykateoretycznaMariiRenatyMayenowej).Równocześnie
jednakwskutekwspominanychjużwydarzeńpolitycznychosłabłybezpośrednie
kontaktypolsko-czeskie.Byłtorównieżmoment,wktórymdominującapozycja
strukturalistycznegoparadygmatuzaczynałabyćpowoliprzełamywana,adogłosu
dochodziłynowetendencje–zmieniałasięprzytymznaczącoogólnaatmosfera
wpolskimliteraturoznawstwie.Pojawiłsię,jakokreśliłtoJanuszSławiński,meto-
dologicznyiproblemowypluralizm.Oddziaływaniemyśliczeskiejwtymokresie
widocznejestnadalwsferzewersyfikacji(współpracaMiroslavaČervenkizLucyllą
Pszczołowską,którejefektembyłam.in.serianSłowiańskametrykaporównawcza”)
orazstylistyki(wramachteoriispójnościtekstu).Wciążaktualneiwykorzystywane
sątakżetejejaspekty,którezwiązanebyłyzbadaniamiwzakresiesemiotykioraz
odbioruliterackiego(ściślezresztązsobązwiązane).Tunależyzaznaczyć,żeproces
recepcjistrukturalizmuczeskiegonakładasię(jużodpołowylat60.)nazaintereso-
waniesemiotycznymikoncepcjamifrancuskimiiradzieckimiorazniemieckąestetyką
recepcji.Tradycjastrukturalistyczna(równieżczeska)ległanastępnieupodstaw
