Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Sumalogiczna.KsięgaI
jestfałszywe.Niezastępująwięconeodrębnychrzeczy,chyba
żejedenznichoznaczaosobęboską;zczegowynika,żezdanie
sugerujące,iżsąoneoddzielne,jestfałszywe.
Wynikastąd,żewszystkietegorodzajuzdania,zuwagina
znaczeniowąstronęjęzyka,tojestzewzględunawłaściwości
języka,sąfałszywe,jaknp.:nKażdyczłowiekmaczłowieczeń-
stwo”,nKażdeczłowieczeństwojestwczłowieku”,nKażde
zwierzęmazwierzęcość”itympodobne;atoztejracji,żenic
nieposiadasamegosiebieaninicnieistniejewsobie,atego
rodzajuzdaniastwierdzają,żeto,cozastępowanejestprzezpod-
miot,posiadato,cozastępowanejestprzezorzeczenie,lubżeto,
cozastępujepodmiot,tkwiwtym,cozastępujeorzeczenie,ato
jestfałszem,gdyżpodmiotiorzeczeniezastępujątosamo;jasną
jestwięcrzeczą,żetegorodzajuzdaniasąfałszywe.Stądtak,
jak-zgodnieztym,comówiAnzelmw16rozdzialeMonolo-
gion2-błędniemówisię,żenajwyższanatura,mianowicieBóg,
masprawiedliwość,gdyżpowinnosięmówić,żenajwyższa
naturajestsprawiedliwością,takrównieżbłędniesięmówi,że
tenotoczłowiek,wskazującnaSokratesa,maczłowieczeństwo,
natomiastnależymówićpoprawnie,żejestczłowieczeństwem.
Istąd,zgodnieztym,comówiAnzelm,podobniejakbłędnesą
zuwaginawymaganiajęzykatakiezdania,aczkolwiekprzyjmo-
wanesąoneiuznawanezaprawdziweprzezŚwiętych,jaknp.:
nBógmasprawiedliwość”,nBógmamądrość,dobroć,rozum”,
nWBogujestmądrość”itympodobne,takznówmożnaprzyjąć
takiezdania,jak:nCzłowiekmaczłowieczeństwo”,nCzłowie-
czeństwojestwSokratesie”itympodobne,którejednakzuwagi
nawymaganiajęzykaniesąprawdziwe.
Wynikastąddalej,żezuwaginawymaganiajęzykafałszywe
sąnastępującezdania:nCzłowieczeństwotkwiwewłasnym
podmiocie”,nCzłowieczeństwozależyodwłasnegopodmiotu”,
nWłasnypodmiotokreślazależnośćnatury”;należyraczejprzy-
jąć,żeczłowieczeństwojestpodmiotem.
Stądnależywiedzieć,żeoilejakiśterminsynkategorema-
tycznyniestoitemunaprzeszkodzie,należyabsolutnieprzyjąć
