Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Sumalogiczna.KsięgaI
nieoznaczałybyodrębnychrzeczy,amimotoorzekaniejednego
odrugimbyłobyfałszyweito,coorzekałobyojednym,nieorze-
kałobyoinnym.Gdybybowiemterminabstrakcyjnynczłowie-
czeństwo”byłrównoznacznypodwzględemznaczeniowymztą
całościąnCzłowiekjakoczłowiek”lubnCzłowiekwedługtego,
żeczłowiek”,wówczastozdaniebyłobyprawdziwe:nCzłowiek
biegnie”,natomiasttozdaniebyłobyfałszywe:nczłowieczeń-
stwobiegnie”;podobniejakitozdaniejestfałszywe:nCzłowiek
jakoczłowiekbiegnie”.Podobnie,jeślitanazwanCzłowieczeń-
stwo”byłabyrównoznacznaztącałością:nczłowiekkoniecz-
nie”,tak,żewyrażenienczłowieczeństwo”podstawiałobysię
namiejscetejcałościnczłowiekkoniecznie”,wówczasnastę-
pującezdaniebyłobyfałszywe:nCzłowieczeństwojestczłowie-
kiem”,podobniejakitojestfałszywe:nCzłowiekkonieczniejest
człowiekiem”;albowiemżadenczłowiekniejestczłowiekiem
koniecznie,atylkowzględnie(contingenter).Wtensamspo-
sóbitozdaniebyłobyfałszywe:nCzłowieczeństwojestbiałe”,
podobniejakito:nCzłowiekkonieczniejestbiały”.
Iwtensposóbmożnaprzyjąć,kiedykolwiektonamsię
podoba,żeterminkonkretnyiterminabstrakcyjnynieozna-
czająodrębnychrzeczyaniteżniezastępująodrębnychrzeczy,
amimoto,żeorzekaniejednegoodrugimjestbezwzględnie
fałszyweoraz,żecośorzekaojednym,conieorzekaodrugim.
Iwtensposóbmogąniektórzytwierdzić,żeilość(quantitas)
niejestrzecząróżnąodsubstancjiijakości,amimotokażde
ztychzdańjestfałszywe:nSubstancjajestilością”,nJakośćjest
ilością”.Gdybybowiemtenterminnilość”byłrównoznaczny
podwzględemznaczeniowymtemulubinnemuwyrażeniu:
nkoniecznieilościowe,jakdługotrwawświecie”,wówczasto
zdaniebyłobyfałszywe,nawetprzyjmująctęopinię:nSubstan-
cjajestilością”,podobniejakitozdaniejestfałszywe:nSub-
stancjakonieczniejestilościowa,jakdługotrwawświecie”.
To,copowiedzianootychterminach,możebyćanalogicznie
stwierdzonetakżeowieluinnych,odnoszącychsiętakdorzeczy
boskich,jakistworzonych.
