Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Lasota,Światgestówisymboliwkomunikacjidziecięcej,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-272-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
Rozdział1.Gestykulacjaisymbolizacjawprocesiekomunikacji
13
CotojestkomunikacjaniejĘzykowa?
TerminkomunikacjaniejĘzykowajestpowszechniestosowanydlaokre-
śleniatychelementówkomunikacjimiędzyludzkiej,którewykraczająpozaramy
językamówionegoczypisanego.Należyjednakpamiętać,żesygnałyizacho-
wanianiewerbalnesąprzekładalnenasymboleocharakterzewerbalnym.Dla
większościludzikomunikacjaniewerbalnaodnosisięwięcdo„komunikacjirea-
lizowanejzapośrednictwemśrodkówinnychniżsłowa”(przyzałożeniu,żesło-
wastanowiąwerbalnyelementkomunikacji)(Knapp,Hall,2000).Bardzoczęsto
używasięzamienniepojęć„komunikacjaniewerbalna”i„niejęzykowa”.Zdaniem
B.Kaczmarka(1998)podziałnakomunikacjęjęzykowąiniejęzykowąjestbardziej
precyzyjnymiszerszympodziałemniżrozróżnieniemiędzyporozumiewaniem
werbalnym,czylisłownym,orazniewerbalnym,tj.bezsłownym.Wedługniego
komunikatemwerbalnymizarazemjęzykowymjestwyłączniemowa.Natomiast
innejęzykoweaktyporozumiewaniasię,np.pismo,mającharakterniewerbalny.
Doniejęzykowychkomunikatówzalicza:zachowaniagestowe,mimiczneoraz
głosowe.Autorproponujewyróżnienietrzechpodstawowychkodówwkomu-
nikacji:językowego,parajęzykowegoipozajęzykowego,przyczymdwaostatnie
mającharakterniejęzykowy.Każdyztychkodówzawierapodsystemy.Gestyku-
lacjajestjednymzdziesięciusubkodówujętychwkodziepozajęzykowym,wktó-
rymzewzględunasposóbprzenoszenianiejęzykowejinformacjiwyodrębniono
takieelementy,jakmimika,zapach,dotyk,gesty,wzrokczyproksemika.
Rozwójifunkcjegestykulacjiwontogenezie
Gestykulacjatoruchyciaławykorzystywanewkomunikacjimiędzyludzkiej
wceluoddaniaokreślonychidei,intencjibądźuczuć.Większośćgestówograni-
czasiędoruchówrąkidłoni,alewgestykulacjimogąuczestniczyćtakżeczęści
twarzylubgłowy(Knapp,Hall,2000).Podczasmówieniadochodzidoporuszania
rękami,ciałem,głową.Gestykulacjasłużyzarównopodkreśleniupewnychtreści,
jakiichakcentowaniuczywskazywaniu(ludzilubprzedmiotów).
Badaczezajmującysiękomunikacjąniejęzykowądotejporypróbująstworzyć
odpowiedniąkategoryzacjęgestów.Wieluznichdokonujepodziaługestówze
względunaichrelacjędomowy.Takąpierwsząwhistoriiklasyfikacją,uwzględ-
niającąrolę,jakąodgrywajągestywstosunkudomowy,jestpodziałEfrona
(1941).Gestyjakokomunikatyniejęzykowemogąpełnić,jegozdaniem,funkcję
autonomicznąisąwtedyniezależneodmowy,lubbyćelementemskładowym
wypowiedzi–gestyzależneodmowy.Gestyniezależneodmowyzwanesątakże
emblematami(Ekman,1977)lubgestamiautonomicznymi(Kendon,1989).
Sątosygnałyniewerbalnemającebezpośrednieznaczeniejęzykowe.Warunkiem
