Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Lasota,Światgestówisymboliwkomunikacjidziecięcej,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-272-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
16
Rozdział1.Gestykulacjaisymbolizacjawprocesiekomunikacji
powiedźjęzykowąbardziejklarownązapomocąintonacji,pauziakcentu.Zin-
tegrowanymskładnikiemwypowiedzisą,jegozdaniem,gestyikoniczne,które
jąwzbogacają.Wydajesię,iżdopieropołączeniegestuikonicznegozesłowem
dajewypowiedźcałościowąikompletną.Najwięcejuwagitakimwłaśniegestom
poświęciłMcNeill(1992),którystworzyłnajnowszątypologię,rozszerzającgesty
ikoniczneokonkretneorazabstrakcyjne,nazywającjemetaforycznymi.Jego
klasyfikacjaobejmujegestydeiktyczne,metaforyczne,ikoniczne,batutowe(ude-
rzenia)orazkohezywne(tzw.spajaczetekstu).Gestybatutowemająpodkreślać
ważnośćwypowiedzijęzykowej.Batutytoinaczejgestyintonacyjne,charakte-
ryzującesiękrótkimiruchamirąkwykonywanymiwprzestrzeni.Deiktyczne,
zwanedeiksami,wskazująkonkretnyobiektlubelementywabstrakcyjnejprze-
strzenimentalnejosobymówiącej.
ZdaniemMcNeilla,gestydeiktycznezmieniająswojąfunkcjęwrazzrozwo-
jem.Wpóźniejszymokresieżyciaczęściejbowiempojawiająsięwsytuacjach,
gdyniemakonkretnychprzedmiotów,doktórychgestdeiktycznymógłbysię
odnosić.Gestytedotycząwięcprzestrzenimentalnej,którazostajeprzenie-
sionazumysłuwfizycznąprzestrzeń.Wskazywanajestwtedyabstrakcyjna
rzecz,umiejscowionawumyśle.Gestykohezywne,spójnościowełączązesobą
poszczególneczęścidyskursu,zazwyczajoddzieloneczasowo.Wykorzystywane
sąwsytuacjistosowaniadygresjiwwypowiedziimająułatwiaćjejzrozumienie.
Gestykohezywnemogązawieraćgestyikoniczne,metaforybądźbatuty.Gesty
ikonicznesąodpowiednikiemgestówilustrującychuwzględnionychwtypologii
EkmanaiFriesena.Ikonytogesty,którewnaturalnysposóbzawierająbezpo-
średniepodobieństwomiędzystrukturąpojęciowąiformągestu.Mającharakter
konkretnyiobrazowy,sąznakamirzeczyizdarzeń.Gestymetaforycznetotakie
gestyikoniczne,wtreściktórychnieopisujesiębezpośrednichzdarzeńczyrela-
cjiprzestrzennych,alestająsięmetaforądlapojęćnajakimśpoziomieabstrakcji.
Metaforytezjednejstronymogąbyćspołeczniekonwencjonalne,zdrugiejzaś–
miećbardzoindywidualnycharakter.Gestymetaforycznemającechysymboli
procesówmyślowych.Sąabstrakcyjne,gdyżichobrazowazawartośćprzedstawia
abstrakcyjneidee.
Zewzględunapełnioneprzezgestyfunkcjenależywspomniećtakżeklasy-
fikacjęSchereraiWallbotta(1985).Zgodniezniąkomunikatyniejęzykowemogą
pełnićtakiefunkcje,jak:semantyczną(zachowanianiejęzykowemająsamodziel-
neznaczenielubmodyfikująznaczeniazawartewkanalewerbalnympoprzezak-
centowanieczyzaprzeczanie),syntaktyczną(organizacjasekwencjiwypowiedzi
isynchronizacjazachowańuczestników),pragmatyczną(oddziaływanienaza-
chowanieodbiorcy)iregulacyjnąkonwersacji.
Zliteraturyprzedmiotuwynika,iżdotychczasowebadanianadgestykulacją
prowadzonebyłygłówniepodkątemróżnickulturowychidotyczyłynajczęściej
osóbdorosłych.Dziecięcakomunikacjaniejęzykowadopieroodniedawnastała
