Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Lasota,Światgestówisymboliwkomunikacjidziecięcej,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-272-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
18
Rozdział1.Gestykulacjaisymbolizacjawprocesiekomunikacji
wczesnegodzieciństwanależą:odwracaniegłowyodsmoczka,wyciąganierąk
dogóry,cooznacza,żedzieckochce,byjewziąćnaręce,kręceniesię,wykony-
wanieruchówprzyjmowania,dawania(wyciąganieręki)alboodwracaniagłowy
odprzedmiotu.
Wewczesnymrozwojuontogenetycznymdziecięcagestykulacjapełniróżne
funkcje.Około8.–10.miesiącażyciadzieckoporazpierwszyzaczynaużywaćge-
stykulacjidokomunikowaniasięzmatkąlubinnymiopiekunami.Jednąztakich
funkcjijestkomunikowaniepróśb(Bruner,Roy,Ratner,1982,za:Vasta,Haith,
Miller,1995).Chcąc,bymatkapodałamuzabawkę,przyłączyłasiędozabawy
lubotworzyłapudełko,uczysięsygnalizowaćteżądaniaprzezróżnezachowania
niewerbalne.Często,naprzykładjeślichcedostaćzabawkę,wyciągadoniejręce,
spoglądającjednocześnietonamatkę,tonazabawkę.Czasemruchomwkierun-
kuzabawkitowarzysząobjawyniepokojulubpłacz.Jednakwszystkotokończy
sięwmomencie,gdymatka,abyspełnićprośbędziecka,zbliżasiędozabawki
(Bates,Camaioni,Volterra,1975).
Drugąfunkcjąwczesnejgestykulacjijestkomunikacjareferencjalna
(Bates,O`Connel,Shore,1987,za:Vasta,Haith,Miller,1995).Taformareagowania
pojawiasięzwykleokoło11.–12.miesiącażyciaipoczątkowopolegawyłącznie
napokazywaniuprzezdzieckotrzymanegoprzedmiotuwceluzwróceniauwagi
dorosłegolubuzyskaniajegoaprobaty.Zczasemprzechodziodpokazywaniado
podawaniatrzymanegoprzedmiotudorosłemu,oczekującprzytymaprobatylub
komentarza.
Trzeciafunkcjagestykulacjitozdolnośćwskazywaniaietykietowania.
Dzieckoużywagestówwceluzwróceniauwagidorosłychnaokreślonyprzed-
miot,jednocześniewokalizujeirzucaszybkiespojrzeniazarównonadorosłego,
jakinaprzedmiot.Oczekujeodpowiedniejreakcjidorosłego.Badaniapokazu-
ją,iżmatkinaniewerbalnezachowaniadzieckazazwyczajreagująadekwatnie,
akiedyonowskazuje–etykietują(nazywają)przedmiot.Takainterakcjadziec-
ko–rodzicwpływapozytywnienaużywanieprzezdzieckoróżnychformety-
kietowania(por.Masur,1983).
Obiektemwielubadańsądwatypygestów,któremożnazaobserwowaćwe
wczesnymrozwojuontogenetycznym(Volterra,Erting,1990;Acredolo,Good-
wyn,1988).Pierwszyrodzajtogestydeiktyczne,inaczejwskazujące(deicticge-
stures),adrugitoreprezentujące(representationalgestures).Gestywskazujące
pojawiająsięmiędzy9.a13.miesiącemżyciaiwyrażająprośbęoprzedmiot,
pokazywanie,wskazywanieczypodawaniegoosobiedorosłej.Badacze,głównie
włoscy(Capirciiin.,2002;Batesiin.,1979),wswejklasyfikacjigestówdeiktycz-
nychuwzględniająnietylkogestwskazywania,lecztakżepokazywaniaczyproś-
by(np.wyciąganiaręki).
Gestyreprezentującetworząwzględnietrwałeukładyruchówciała,rąk,
mimiki,którymodpowiadająznaczenia.Zastępująonebądźreprezentująin-
