Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
motnika,człowiekaprzenikliwiewidzącegoświat,przerażonegożyciem”.Inny
fragmentnekrologujeszczemocniejpodkreślatragicznyaspektegzystencjiKafki:
Nazbytbyłjasnowidzem,nazbytbyłmądry,abymógłżyć,nazbytsłaby,abywalczyć
słabościąszlachetnych,pięknychludzi,którzyniesąwstanierozpocząćbojuzestrachem
przednieporozumieniem,nieprzychylnością,intelektualnymzałganiem,zgórybowiem
wiedzą,żesąbezsilniiulegliiżeichbezsiłaiuległośćmuszązawstydzićzwycięzcę
13.
PotęgowałyznaczeniezacytowanychzdańwypowiedziinnychprzyjaciółKafki.
FeliksWeltschwpodniosłychsłowachpisał:
FranzKafkaführteeinäußerlichwohlgeordnetesundgesichertesLeben.Abererwar
innerlichvollvonHemmungenundNoten.ErvermochtemitdemLebennichtinsreine
zukommen.VorsechsJahrenwurdeerlungenkrank.Allmählich,mitkleinenSchwan-
kungen,überwältigteihndieKrankheit.DerTodwarihmgnädig.Schmerzlosisterver-
schieden,biszumSchlussvonklarstemGeistundnichtohneHoffnung,indenletzten
WochenmitunendlicherLiebegepflegtvonzweiMenschen,deneneralleswar
14.
Poośmiudniachodśmierci,11czerwca1924rokuoczwartejpopołudniuodbył
siępogrzebKafki
15.NażydowskimcmentarzuStrażnicenaówczesnychprzedmie-
ściachPragizgromadziłasięnajbliższarodzinaiprzyjaciele.Wśródtychostatnich
grupaniemieckojęzycznychŻydów,artystów,którychniekiedypoczytujesięza
przedstawicieliekspresjonizmu,niekiedyzatwórców„PragerKreis”
16.Onito,
wosobachMaksaBroda,HugonaBergmanna,OskaraBauma,FeliksaWeltscha,
LudwigaWindera,RudolfaFuchsaiFriedrichaThiebergera,postrzegaliKafkęjako
pisarzaznaczącego,pisarzaczesko-niemiecko-austriacko-żydowskiejsyntezy
17.Ko-
13M.Jesenská,FranzKafka,przeł.L.Engelking,„LiteraturanaŚwiecie”1987,nr2,s.237.
14Cytatwedług:F.Weltsch,FranzKafkagestorben.W:„AlsKafkamirentgegenkam...”Erinne-
rungenanFranzKafka,hrsg.H.-G.Koch,Berlin2005,s.11-12.[Wmoimtłumaczeniu:„Franz
Kafkaprowadziłnazewnątrznadzwyczajuporządkowaneżycie.Alesamwewnątrzbyłprze-
pełnionyróżnymizahamowaniamiipotrzebami.Niezdołałdojśćdoładuzwłasnymżyciem.
Przedsześciomalatyzapadłnachorobępłuc.Stopniowo,zmałymiprzerwami,obezwładniała
gotachoroba.Śmierćbyłajednakłaskawadlaniego.Pożegnałsięztymświatembezboleśnie,
dokońcazachowałjasnośćumysłuinieporzuciłnadziei,otoczonywostatnichtygodniachbez-
kresnąmiłościądwojgaludzi,dlaktórychbyłwszystkim”].Wksiążcetejodnajdziemywspo-
mnienia,notatkiorazrozważanialudzi,którzybezpośredniosięzKafkąspotykali.Wydawnic-
twoprzedstawianietylkopisarzawidzianegozperspektywyjegoprzyjaciółiznajomych,lecz
jednocześnieodmalowujeówczesnąatmosferęintelektualnąPragi.
15PiszeotymJ.Urzidil,11czerwca1924,przeł.B.L.Surowska,„Krasnogruda”1996,nr5,s.39-
-45.
16Okontekstachliterackich,religijnychinarodowościowychtwórców„PragerKreis”wjednym
znowszychujęćpiszeBarbaraSapałaDerPragerKreis.EinBeitragzunationalenundre-
ligiösenZusammenhängenderPragerdeutschenLiteratur,„ActaNeophilologica”UWM2001,
t.III,s.265-273.Wujęciupopularnonaukowym:A.M.Ripellino,Pragamagiczna,przeł.
H.Kralowa,Warszawa1997.
17OkulturowejsynteziePragiwutworachartystycznychpisaliFranzWerfelwekspresjonistycz-
nymBarbaraoderdieFrömmigkeit(Barbara.Powieść,przeł.M.Tarnowski,Warszawa1934)
czyEgonErwinKischwMarktplatzderSensationen(Jarmarksensacji,przeł.S.Wygodzki,
Warszawa1949).Wujęciufilologicznymikulturoznawczymwypowiedzinatentematznaj-
18
