Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięizakwalifikowaniemodbierałpisarzjakoswąpoważnąwadę,powodującąnara-
staniepoczuciawiny.Zdystansuniepotrafiłjednakzrezygnować.
Wostatnichchwilachżyciaodzyskałgłos.Zezniecierpliwieniem,wyrywając
gwałtowniecewnik,kolejnyrazzwróciłsiędoKlopstocka:„Proszęmniejużniemę-
czyć,pocoprzedłużać?”.Kiedylekarzskierowałsiępostrzykawkę,Kafkapowie-
dział:„Niechpannieodchodzi”.„Wcalenieodchodzę”–odparłKlopstock,pisarzzaś
nato:„Alejaodchodzę”.Takiebyły,wedługrelacjiBroda,ostatniesłowaKafki.
2.Kiedyumarł
Zdaniawypowiadaneprzezumierającychludzipozostawiaływświadomości
świadkówzgonutrwałyślad.Pojawiałosięzaciekawienie,dlaczegowłaśnietakie
słowawypowiedzianowmomencieśmierci?Cochcianoprzezniewyrazić?Czy
płynieznichjakaśnauka,przesłanie?Takiewłaśniepytanianasuwająsię,kiedyod-
bieramysłowajakoomeny,oznakiinnegoświata.Ostatniesłowaświętych,wład-
cówiartystówinspirowałydozastanowieniasięnadprzenikaniemświatawidzial-
negoiniewidzialnego.JeszczewXIXwiekubardzopoważniedonichpodchodzo-
no,komentowanoje,stosowanodoaktualnychwydarzeńlub...dowłasnejegzysten-
cji
8.Najkrócejmówiąc,uważanożemomentzgonujakosytuacjagranicznawsensie
egzystencjalnymiontologicznympozwalanaukazanieponadczasowychprawdmo-
ralnych.Uważanorównież,żeostatniesłowaumierającegoczłowiekasąjużwła-
ściwieprzejawemabsolutnejprawdyzaświatów.
FranzKafka–człowiekodszedłnieodwołalnie.Potemrównienieodwołalnie
FranzKafka–pisarzzacząłistniećwrzeczywistościliterackiegomitu.Dzieńpo
śmiercipisarzaKlopstockzDorąposzlidosanatoryjnejkostnicy.Wrelacjilekarza
ztejwizytypodkreślonajestarystokratycznośći„marmurowość”twarzy:
Taknieruchoma,mroczna,nieprzystępnajestjegotwarz,jakczystyimrocznybyłje-
goduch.Surowa–królewskatwarzznajszlachetniejszegorodu.Łagodnośćjegoczło-
wieczejegzystencjiznikła,tylkojegoniezwykłyduchkształtujejeszczeznieruchomiałą,
drogątwarz.Jesttakpiękna,jakstaremarmurowepopiersia.(B,280)
DoraDiamantzeznajomościzKafkąwyniosłarówniewzniosłeprzekonania.
Całejejdalszeżycieiopinienatematpisarzaugruntowująjegoportretjakoczło-
tów,wstępK.T.Toeplitz,przeł.J.Marzęcki,Warszawa1972,s.243-256),możnarównieżczy-
nićtopoprzezinterpretacjęegzystencjalną(np.A.Camus,NadziejaiabsurdwdzieleFranza
Kafki.W:tenże,Dwaeseje.MitSyzyfa.Artystaijegoepoka,przeł.J.Guze,Warszawa1991,
s.111-123)czyteżposługującsiętechnikamikulturoznawczymiireligioznawczymi(np.
W.Benjamin,G.Scholem,Korespondencja,przeł.A.Lipszyc,„LiteraturanaŚwiecie”2003,
nr1/2,s.346–398).
8Dziewiętnastowiecznąspecyfikękulturowątejproblematykiomawiasięwksiążkach:Antropo-
logiaśmierci.Myślfrancuska,wyb.iprzekł.S.CichowicziJ.M.Godzimirski,Warszawa1993;
Wymiaryśmierci,wyb.,słowowstępneS.Rosiek,Gdańsk2002;wodniesieniudoliteratury
polskiej:A.Kuik-Kalinowska,CyprianaNorwida„Czarnekwiaty”i„Białekwiaty”.Poetyka.
Konteksty.Idee,Słupsk2002,s.199-206.
16
