Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KafkiwPolscepisałaHalinaEwaGóral
20.Przywoływaniegermanistycznejtradycji
badawczejwtejpracyuświadamiazakażdymrazembogactwoistniejącychmetod
pracyztekstem,rozlicznośćinterpretacjiorazwielośćprzywoływanychkontekstów.
Zzaproponowanymitamustaleniami,zajmującsięodmiennąfilologią,generalnienie
polemizuję.Inaczej–zracjipolonistycznejperspektywy–akcentujęwagęniektórych
zjawiskliterackich,nainneprzykładyliterackiezwracamuwagę,wreszcieinnymi
środkamiimetodamirealizujęswojecelebadawczeisposobyopisu
21.
ŚwiatyFranzaKafki.Sekwencjapolskatorównieżpisaniezperspektywykulturo-
znawczej,gdyżprzyjmowanieliteraturyobcejdotyczynietylkoproblematykifilolo-
gicznej.StądwłaśniewywodzisiępisanieotworzeniusięlegendyKafki,którawyni-
kałatakzbiografiipisarza,jakiczynnikówdziałającychpojegośmierci.Jużwszak
wpierwszychnekrologachiwypowiedziachpośmiertnychpojawiłosięmityzowanie
(zjawiskokulturowe,nieograniczonetylkodoliteratury)jegobiografiiitwórczości,
coodcisnęłosięnapóźniejszejświatowej(awięcipolskiej)recepcjipisarza.Perspek-
tywakulturoznawczaobecnajestrównieżwrozdzialeopierwszymbiografieiinter-
pretatorzeKafki–MaksieBrodzie.Uznałemzakonieczneprzynaświetleniupolskiej
problematykiodbioruprozyKafkiprzypomnienietego,codlakarieryliterackiejAme-
ryki,ProcesuiZamkuorazichautorazrobiłówwierny/niewiernyprzyjaciel.Kulturo-
znawczo-teatrologicznąmotywacjęmarozdziałoJizchakuLöwym,wktórymnotuję
nietylkosygnałobecnościpisarstwaKafkiwtradycjijęzykajidysz,aleifaktskom-
plikowanychzwiązkówkulturowych,wktórychmanifestująsięróżnetradycje(nie-
miecka,żydowska,polska)
22.HistoriaprzyjacielskiegozwiązkumiędzyKafkąaLö-
wymdajesięopisaćdopierojeślidostrzeżesięczynnikibiograficzneiżyciaarty-
stycznegoprzedwojennejEuropy.Dopierowówczasmożnasobieuświadomić,zja-
kiego„tygla”egzystencjiikulturwywodzisięprzekazliterackiautoraZamku.
teraturimdeutschsprachigenRaumundderdeutschsprachigeninPolen1945-1985,hrgs.
H.Kneip,H.Orłowski,Darmstadt1988.
20H.E.Góral,RecepcjatwórczościFranzaKafkiwPolsceLudowej,„ActaUniversitatisWratisla-
viensis”No.309,„GermanicaWratislaviensia”XXVI,1976,s.141-163.
21Niezajmujemnienaprzykładproblemtranslatoryki,którystanowijednązważniejszychkwe-
stiidlagermanisty.Zdrugiejstronydużomiejscapoświęcamartystycznymtechnikomprze-
kształcanialiterackiegowzorcaKafki,coniejestczynnikiemistotnymdlaniektórychujęćger-
manistycznych.Wśródpolskichbadaczy-germanistówmotywemKafkowskimodwielulatzaj-
mujesięprof.StefanKaszyńskiwInstytucieFilologiiGermańskiejUniwersytetuim.Adama
MickiewiczawPoznaniu.Zefektamipodejmowanychprzezniegopracbadawczychmożnasię
zaznajomićnietylkodziękiartykułom,któreogłaszawPolsceizagranicą,aleidziękipowsta-
jącympodjegoopiekąnaukowąpracomdoktorskim.Wśródkilkunastuniepublikowanychprac
dotyczącychtematykiKafkowskiejzwłaszczaopracowanieBeateSommerfeld,Kafka-Nach-
wirkungeninderpolnischenLiteraturunterbesondererBerücksichtigungderachtzigerund
neunzigerJahredeszwanzigstenJahrhunderts[pracadoktorska–Uniwersytetim.AdamaMic-
kiewicza.ZakładLiteraturyAustriackiejInstytutuFilologiiGermańskiej.Poznań2004]zawiera
problematykęzbliżonądoprezentowanejwtejksiążce.
22EugeniaProkop-Janieczajmującsięopisemnajważniejszychgłosówdotyczącychpisarstwa
Kafkiwpolskiejtradycjidwudziestoleciamiędzywojennego,podkreślałakreatywnośćżydow-
skichśrodowiskintelektualnych,którewspółtworzyłyjednocześnieliteraturęniemiecką,polską
iżydowską.WtakimukładzieodbiórKafkiniebyłwyłączniesprawąjednejtradycjijęzykowej,
apodlegałzjawiskompowstającymwramachróżnojęzykowychśrodowiskartystycznych.
E.Prokopówna,KafkawPolscemiędzywojennej,„PamiętnikLiteracki”1985,z.4,s.89-132.
10
