Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1.Neologizmjakojednostkaleksykalna
ZdaniemS.Grabiasa(1981:89,91),pierwszeztychkryteriów
(filologiczne)-polegającenanporównaniuwybranegowstępnie
słownictwazistniejącymizbioramileksykalnymi”-bywazawod-
neipowinnosięjestosowaćwpołączeniuzinnymikryteriami,po-
nieważpozwalatonzwiększyćprawdopodobieństwo”,żemamydo
czynieniaznowymwyrazem.Zastosowaniedrugiegokryterium(for-
malnego)wymaga,zdaniemtegouczonego,nuprzedniejznajomo-
ścitendencjisłowotwórczychwdanejodmianiejęzykalubsposobu
tworzeniawyrazówprzezokreślonegopisarza”,natomiastkryterium
znaczeniowebywapomocnenprzyustalaniunowościderywatów
fundowanychnaneosemantyzmach”(Grabias1981:90).Zastoso-
waniekolejnegokryterium(stylistycznego)mazkoleiumożliwiać
wyróżnienieneologizmówfunkcyjnych,tj.wyrazów,któreprzeszły
zjednejodmianyjęzykadodrugiej,wskutekczegoichfunkcjauległa
zmianie(Grabias1981:91).Podczasustalanianowościneologizmu
możnasięteżposłużyćkryteriumhistorycznym,które,zdaniem
S.Grabiasa(1981:91),bywaprzydatne,alemiewaograniczony
zasięg.Natomiastdużaczęstośćużyciadanegowyrazu(kryterium
frekwencyjne)zwiększaprawdopodobieństwo(alenieprzesądza
otym),żewyrazpochodzizinnejodmianyjęzyka(Grabias1981:91).
Podczasustalanianowościneologizmumożnateżskorzystać
zobserwacjiA.Reya(1995:68),wedługktóregoinnowacyjność
możeprzybraćtrzypostaci-formalną,semantycznąipragmatycz-
ną.Pierwszyrodzajinnowacyjności(formalna)możebyćwynikiem
zastosowaniaregułgramatycznychdomorfemówwystępujących
wdanymjęzyku,wzwiązkuzczymwwypadkupotencjalnychneo-
logizmówdajesięzaobserwowaćpewnąregularność(sufiksacja,
prefiksacja,tworzeniezłożeń).Możliwesąteżformacjenieprzewi-
dywalne,ponieważbazamiderywacyjnymibywająnazwywłasne.
Innowacjeformalnemogąbyćponadtowynikiempewnychpro-
cedurmorfologicznych,np.sylabizacjiliterwchodzącychwskład
