Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znurtureligioznawstwakognitywnego(ang.cognitivescienceofreligion)
1
niepodjęli
jednakjeszczekwestiitego,czyistniejeciągłośćmiędzyrefleksjąteologicznąazwy-
kłymiprocesamipoznawczymi.Udałoimsięjużznaturalizowaćreligię,alemuszą
jeszczeznaturalizowaćteologię.
Zgodnieztradycyjnymujęciemkognitywistówbadającychreligięmiędzypo-
tocznymiwierzeniamireligijnymiateologiąrozpościerasięsporapoznawczaprze-
paść.Uznająonipotocznewierzeniareligijnezanaturalnedlanaszegopoznania,ale
jużsamąteologię-zanienaturalną(McCauley2011).JustinL.Barrett(2004)uważa
naprzykład,żechoćludzieotwarcieprzyznająsiędowyznawaniaoficjalnejteologii
(poprawnośćteologiczna),wdomyśleżywiąniepoprawneteologicznieprzekonania:
swojeprzeświadczenianatematBogazniekształcająwtakisposób,byodpowiadały
ichintuicyjnymoczekiwaniomdotyczącymzwykłychludzi.Utrwalonaopiniana
tematnienaturalnościteologiistoiwsprzecznościzobserwacją,żeintuicjeleżące
upodstawargumentówteologiinaturalnejsąoczywiste,pewneiprzekonywające.
Obserwacjatastanowipunktwyjściadoempirycznychbadańprocesówpoznaw-
czych,naktórychzasadzasięteologianaturalna.Wykorzystującdaneiteoriezreli-
gioznawstwakognitywnegoipokrewnychdyscyplin-takichjaketykaiestetyka
ewolucyjna,atakżekognitywistykaświadectwa-staramysiępokazać,żeargumen-
tyiwnioskowaniastosowanewteologiinaturalnejwdużymstopniuopierająsię
naintuicjach,którepowstająspontanicznieinawczesnymetapierozwoju,iktóre
stanowiątrwałyelementludzkiegopoznania.
Fakt,iżteologianaturalnaopierasięnanaturalnychprocesachpoznawczych,ma
znaczeniedlawiarygodnościiżywotnościjejargumentów.Ugruntowanatradycja,
którasięgaPawłowegoListudoRzymianiktórejreprezentantamisąTomaszzAkwi
-
nuiJanKalwin,głosi,żeludzieposiadająnaturalnąwiedzęoBogu.Ztegopunktu
widzeniaintuicjeleżąceupodstawargumentówteologiinaturalnejmogąmiećzna-
czenieteologiczne,ponieważpotencjalniestanowiąintegralnączęśćtejnaturalnej
wiedzy.Gdybyjednakokazałosię,żeintuicjeskłaniającefilozofówiteologówdo
formułowaniatychargumentówsąfałszywelubżeniedasięuzasadnićichzastoso-
waniadokwestiimetafizycznych,argumentyteniedająwiedzy.Wniniejszejksiążce,
awszczególnościwrozdziale9,podejmiemykwestiętego,wjakimzakresiekogni-
tywneźródłaintuicjiteologiinaturalnejwspierają,awjakimosłabiająjejargumenty.
Książkamanastępującąstrukturę:wrozdziale1wprowadzamygłównewątki,
odwołującsiędosformułowanychprzezDavidaHume’adwóchzagadnieńdotyczą-
cychreligii:jejrozumowychpodstaw(teologiinaturalnej)orazjejźródełwnaturze
ludzkiej(cowjegoczasachokreślanomianemhistoriinaturalnejreligii).Teologię
naturalnąireligioznawstwokognitywnerozpatrujemyjakodwiedyscypliny,które
1
DalejbędziemyposługiwalisięrównieżskrótemRK[przyp.tłum.].
14
Wprowadzenie
