Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
20
Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej
Strukturaświataduchowego(1)towrozumieniuS.Hessenatzw.gramatyka
kultury.Jestto„organizacja”kultury,wtymorganizacjanaukowa,tj.milcząco
zakładanykontekstepistemologiczny,początkowoukrytyprzeduczniem–świat
wartościkulturalnychi„obowiązujących”.Niesąonejużjednak,jakniegdyś,
„dane”,ale„zadane”indywidualnejświadomości.Wodróżnieniuodpodej-
ściaNawroczyńskiego,następujetuprocesdyskursywnegozracjonalizowania
„usensownionego”zapleczakulturypedagogicznej.
DlaHessenaorientacjaaksjologicznawpedagogiceniemożesięjednakza-
trzymaćnaetapiejegoświeckiegowymiaru,gdziewartością„ostateczną”jestoso-
bowość„wszechstronnierozwinięta”.Wartościąostateczną,wedługniego,jest
religijnawartośćprzewodnictwapedagogicznegonauczyciela.Następujetupewna
interpretacjatradycyjnejzasadyteologicznejobowiązującejwreligiichrześcijań-
skiej,żeczłowiekjestdzieckiemBogastworzonymnaJegopodobieństwo.Hes-
senproponuje,bynauczycielbył„prawdziwymmoralno-wychowawczymprze-
wodnikiem”14,mającymzawzórideałwyzwolenia,czylizbawieniaczłowieka.
WprzekonaniuHessenastruktura„KrólestwaBożego”
[...]przenikanajbliżejmustojąceformyduchaobiektywnego,naktórychopierasię
bezpośrednio,aprzeznieprzeświecaiwniższychwarstwachukładówspołecznych
iwreszcienawetwsamymżyciuorganicznymbiologicznegogatunkuczłowiek.Prze-
świecającwformachduchaobiektywnegodoskonała,namiłościopartawspólnota
osobowości,udzielaciepłaprzenikanianaszejnaukowej,artystycznej,nawetgospo-
darczejtwórczości.Onatoczynitętwórczośćprzedmiotemwiaryczłowieka,azatem
ijegoistnieniajakoosobowości15.
Strukturaświataduchowego(1)wujęciuinteresującychnasautorówsank-
cjonujetworzenie,powtarzanieróżnych,częstoalternatywnychwzględemsiebie
„konceptów”aksjologicznych.Występujetupewnawewnętrznazasada,cha-
rakterystycznadlarozwojusztuki,religiiczymagii„czystej”.Zasadatawerbali-
zowanajestjakotzw.postulatrozumienia(struktura3),któryodpowiadatezie
pluralizmuteoretycznegoczyanarchizmumetodologicznegoP.K.Feyerabenda.
Wedługniego,zarównownauce,jakiwsztucebrakujekryteriówwyborumiędzy
alternatywnymikoncepcjamiaksjologicznymi(sztuka)ahipotezamiteoretyczny-
mi(nauka)16.Zpunktuwidzeniaprzyjętychprzeznaszałożeńkwestiązasadniczą
przywyodrębnianiutychalternatywnychświatopoglądówpedagogicznychjest
odpowiedźnapytanie:1.Wjakisposóbrealizowaćwysuwanewramachtych
światopoglądówcele-wartościdydaktyczne?i2.Jakiesągwarancje(możliwości)
realizacjitychwartości,inaczej–jakajestichefektywność?
14S.Hessen,Osprzecznościach...,dz.cyt,s.229.
15Tamże,s.239.
16A.Pałubicka,Przedteoretyczne...,dz.cyt.,s.80.
