Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uciszanaidiabolizowana
(Facebook,wpisjednejzmieszkanekPāpary,2013)
Widaćzatem,żewspółczesnedyskusjewokółhistorycznych
postaciTahitizaczynająsiępojawiaćwramachreinterpretowania
„wymazywanej”czy„diabolizowanej”historii,wktórejmożna
doszukiwaćsięnietylkoznamionpostkolonialnejkrytyki,alerównież
definicjitahitańskości.Rok1815jestsymbolicznymmomentem,
wktórym„nienaruszona”wyspiarskośćjawisięjakobezpowrotnie
utracona.Przedtymrokiemobecnibadacze(aleiaktywiści)dopatrują
sięźródeł„nietkniętej”tradycjitahitańskiej.Datajestsymptomatyczna,
gdyżzapoczątkowałakolejnyciąggwałtownychidogłębnychzmian
wwyspiarskimspołeczeństwie.
Po1815rokuporazpierwszywhistoriiwysprozpocząłsięproces
centralizowaniawładzywrękachjednegokróla.Jednocześnie
otworzyłasiędrogadobardzoszybkiejchrystianizacji,któratrwała
niewieleponaddwadzieścialat.Pojawiłysiępierwszestacjemisyjne
ikościołynaTahiti,łączniezolbrzymiąKaplicąKrólewską
ufundowanąprzezPomareIIwPape’ete.Długana218mkaplicabyła
prawdopodobnienajwiększątegotypukonstrukcjąwOceanii(Sissons
2008).W1819rokuprzyjętotzw.KodeksPomare–pisanyręką
Brytyjczykówzbiórzasadmoralnych,prawiorganizacjipaństwa.
Zakazanownimmiędzyinnymidzieciobójstwa,morderstwa,rewolty
przeciwobecnemuAri’iNui,kradzieżyczycudzołóstwa.Prawo
tojednakniebyłoegzekwowane(Panoff1989;Newbury1980).
ChrzestwładcyTahitiniecotemperowałteżzachowaniabiałych
marynarzy,którzyniemoglijużtraktowaćwyspiarzyjakopogan.
PomareIIbyłtypemwładcyabsolutnego,którysięgałpopomoc
misjonarzywmomentach,wktórychbylimuonipotrzebni.Wplatał
ichwsiećswoichaliansów.Sytuacjadiametralniesięzmieniławraz
zjegośmierciąw1821roku.Zacząłsięokres,któryMichelPanoff
