Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zróżnicowanieemocjiiichwłaściwości
55
1.Prawosytuacyjnegoznaczenia.Wskazujeono,żeemocjepojawiająsięwodpo-
wiedzinastrukturyznaczeniowedanejsytuacji;różnestrukturyznaczenioweprowadzą
doodmiennych(różnych)emocji.Możnapowiedzieć,żeodmienneemocjepowstają
wefekcieodmiennychtypówsytuacji-smutektoefektutraty,gniewtoefektfrustracji,
itd.Ogólniemówiąc,emocjepowstająwodpowiedzinazdarzeniaważnedlapodmiotu
-ważnezdarzenia,któresatysfakcjonują,uwalniająemocjepozytywne;ważnezdarze-
nia,którezagrażają,wyzwalająemocjenegatywne(jaklęk).Oczywiściezdarzeniaoce-
nianejakoznaczącemogąbyćteżpostrzeganewróżnysposób-czasemdanezdarzenie
możebyćwidzianejakozagrażająceaczasamijakoformawyzwania,atowyzwalaod-
miennestanyemocjonalne.Wkażdymraziegdyzmieniasięznaczenie,zmieniasię
emocja.Oczywiścieocenazdarzeniamożebyćefektemwieluzmiennych,zktórych
istotnesprowadzonedoindywidualnychwłaściwościpodmiotu,kulturowychzna-
czeńdanejsytuacji(np.sytuacjapogrzebu,ślubu),itp.Znaczenieniemusiwiązaćsię
bezpośredniozeświadomościąstrukturznaczeniowych.Niemniej,znaczeniejestza-
wszezwiązanezpewnąformągotowościdodziałania(zgodniezdefinicjąemocji),ata
zkoleiwiążesięzdanymiformamiaktywnościukładunerwowego,hormonalnego,
mięśniowego,itp.
2.Prawozaangażowania.Toprawowskazuje,żeemocjepowstająwodpowiedzina
wydarzenia,któreważnezpunktuwidzeniajednostkowychcelów,motywówizain-
teresowań(zaangażowań).Każdaemocjaukrywawsobiejakąśformęzaangażowania,
którajestbardziejlubmniejtrwałądyspozycjądopreferowaniadanychstanówrzeczy-
wistości.Zaangażowanieoznaczażedanezdarzeniemaemocjonalneznaczenie(np.
chorobamożenietylkomiećjakąśstrukturęznaczeniową,aleiangażuje-stądwyzwala
emocję).Emocjepoprostuwyrastajązinterakcjiznaczeńsytuacyjnychizaangażowań.
3.Prawowidocznejrzeczywistości.Zgodnieztymprawememocjeuwalniane
przezzdarzeniaocenianejakorzeczywisteaintensywnośćemocjikorespondujezestop-
niemwjakimtezdarzeniatraktowanejakorzeczywiste.Symboliczneinformacje
mogąbowiemwyzwalaćemocje,leczwporównaniuzinformacjamiorzeczywistościte
emocjemogąbyćbardzosłabe(np.faktyczneniezdanieegzaminubudzisilniejszeemo-
cjeniżwyimaginowaneniezdanie).Oczywiście,toprawomapewneograniczenia.Cza-
samibowiembywazupełnieodwrotnie-antycypacja,wyobrażanie,budzisilniejsze
emocjeniżrzeczywistość.Możnasądzić,żerzeczywistośćstanowizjednejstronypod-
stawędomodyfikacjiznaczeń,azdrugiejstajesięformątestowaniaoczekiwań.Według
Frijdadokategoriizdarzeń(bodźców)ocenianychjakorzeczywistenależą:a/bezwa-
runkowebodźceafektywne,jaknp.ból,zaskoczenie;b/bodźcezmysłoweściślezwią-
zanezafektywnymibodźcamibezwarunkowymi;c/zdarzeniawskazującenanieefek-
tywnośćwłasnychdziałań(np.brakreakcjinawłasnewysiłki).
4.Prawozmiany,przyzwyczajeniaiuczuciaporównawczego.Toprawomówi
otym,żeemocjeuwalnianenietylewobecnościsprzyjającychbądźniesprzyjających
warunków,iledziękioczekiwaniomcodozmianwzakresiesprzyjającychbądźnie-
sprzyjającychwarunków.Imwiększazmiana,tymsilniejszaponiejnastępującaemocja.
Pokonywaniewyzwańiprzeszkódprowadzidowiększejprzyjemnościniżosiąganie
wszystkiegobezprzeszkód.Tutajważneoczekiwaniacodoprzyszłości-przyszłość