Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JerzyMikułowskiPomorski
mieniukolektywistycznym.Dowodówjejistnieniaposzukujewkulturzepopularnej.
Myślenieoniejniewyzwoliłosięjeszczezeschematówkonceptualnychkulturymasowej,
awięckulturyspołeczeństwaprzemysłowego,zjejnarzucającymsięujednoliceniem6.
Tymczasemkulturapopularnawiekupoprzemysłowegojestinna7.Podrugie,autorza-
kładaistnienieporządkuspołecznego,któregorozumienieumożliwiakulturapopularna.
Potrzecie,kulturapopularnaprzygotowujedożyciawwarunkachwielokulturowych,
rozumianychjakostykróżnychgrupkulturowych,gdytymczasemkształtującasię
wielokulturowośćstajesięwewnętrznymproblememjednostkiwychowanejwróżnych
kulturach(por.dziecitrzeciejkultury).
ZwrotkulturowywwydaniuDawidaCheneyajestbardziejzjawiskiemnowoczesnym
niżponowoczesnym,bardziejfenomenemżyciakolektywnegoniżkształtowaniasię
jednostkowejświadomości.
5.Kulturawbadaniachnaukspołecznych
Skoncentrujęsiętutajnanaukachspołecznych,niezaśnaukachokulturze.Wna-
ukachokulturze,takichjaketnografia,antropologia,analizazawartościmediówczy
różnetypykulturoznawstwa,kulturastanowigłównyprzedmiotpoznaniaiwysiłek
tychnaukskupiasięnawyjaśnieniujejstruktury.Wnaukachspołecznychostateczne
celesąinne,akulturasłużytudowyjaśnieniaowychzasadniczychcelów.Wekonomii
isocjologii,któreomówimyniżej,celamisą:wpierwszej–wyjaśnieniemechanizmów
zapewnieniadobrobytu,wdrugiej–kształtowaniesięitrwaniewięzispołecznej.Wobu
tychdyscyplinachpomyślnośćekonomicznaiwięźmogąistniećzmałymudziałem
kultury,anawetwbrewniej.Celemtejczęściartykułujestukazanie,jakwtychdwu
dyscyplinachnarastaznaczeniekultury.
Naukaekonomiiaproblemkultury
Ekonomiabyłapierwsząnauką,którawsposóbbardzorealistyczny,toznaczywsfe-
rzefaktówekonomicznych,aniesamejmyśli,zareagowałanahasłafragmentaryzacji
irekompozycji.BadaniaKrzeczkowskiegoiJonesanadoutsourcingiemzdefiniowały
gojakofragmentaryzacjęproduktuwsferzejegowytwarzania,toznaczypodziału
tworzeniaposzczególnychjegoczęści(tzw.podzespołów)pomiędzyróżnychwytwórców,
potobypotemzrekomponować(zmontować)jewjeden(wcałość)produkt,któryjest
lepszy(tańszy,dokładniejszy,piękniejszyetc.),niżgdybywyszedłspodjednejręki8.
Idearekompozycjiwnowyproduktbyłatąarystotelesowskąprzyczynąsprawczącałego
procesu.Ekonomiatradycyjniedzielisięnasferęprodukcjiisferęwymiany,wktórejta
pierwszauważanabyłazwyklezaważniejszą:najpierwtrzebamiećprodukt,byuczynić
6Dyskutowałem(wyżej)aspektyzwrotukulturowegojakoproblemteoretycznyzarównotego,jak
myślimyokulturze,wszczególnościkulturzepopularnej,ijakużywamykultury,naróżnesposoby,do
wyjaśnianiairozumieniawłaściwościwspółczesnegoporządkuspołecznego.D.Cheney,TheCultural
Turn...,s.91.
7Moimzdaniem,jednymzczęściejdziśpopełnianychbłędówjestobejmowaniewspólnymterminem
kulturamasowa:kulturypopularnejspołeczeństwaprzemysłowegoikulturypopularnejspołeczeństwa
ponowoczesnego.
8E.W.Jones,H.Krzeczkowski,AFrameworkforFragmentation,TinbergenInstituteDiscussion
Paper.Tl–2000-056/2.
