Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2030Systematykaposiłkówipotraw
Pożywieniegeneralniemożnapodzielićnato,codanaspołeczność
uważa„zajedzeniewogóle,acokwalifikowanojakoniejadalne;co
uważanozapożywieniedobre,właściwe,odpowiedniedladanej
grupyijakjewartościowano”[Dumanowski2014:531]lPosiłki,jakie
spożywanowciąguroku,dzielononaletnieizimowe[Gajek1947:
79],gdyżjadłospischłopskiejrodzinyzdeterminowanybyłprzemia-
naminaturyorazrocznymcyklemwegetacyjnymlIntensywność
pracywgospodarstwiewarunkowałaliczbęposiłków,aokoliczno-
ści,wjakichbyłyspożywane,pozwalałynawyróżnienieposiłków
codziennych,świątecznych,obrzędowych,postnych,okolicz-
nościowychigłodowych[Kowalska-Lewicka,Szromba-Rysowa
1976:357;Chętnik1932;Czerwiński2008]l
Powszednieposiłkibyłymałourozmaicone,nieprzykładano
równieżwiększejwagidowalorówsmakowychczywyglądupotraw,
miałybyćprzedewszystkimsycące,jakopisywałjedenzresponden-
tów:Kiedyśwszystkobyłotakieprosteiniebyłotakiegourozmaicenia
jakterazlObiadusięniegotowałojakteraz,śniadanie,obiadcośtam,
kiedyśnie.Kiedyśranowstawali,gotowalicomieli,izczegomieli,itak
jedlicałydzień,iznówgotowali,ijakdowieczorazjedli,tonastępnego
dniagotowali[JedlankapowlLubartówAZKPUMCS]lNiebyłotak-
żewkuchnichłopskiej„odrębnychpotrawcharakterystycznych
dlaposzczególnychposiłkówwciągudnialTakiesamebarszcze,
żuryikapuśniakispożywanebyłynaśniadanie,obiadczykolację”
[Czerwiński2008:219]l
Świątecznejedzenie,czyliposiłkiniedzielne,zaczęłowyróżniaćsię
dopierowmiarępolepszaniasięsytuacjichłopów,conastąpiłopod
koniecXIXwiekuwzachodniejczęścikraju,awpołudniowo-wschod-
niej-wokresiemiędzywojennymlCechowałosięzazwyczajwiększą
ilościątłuszczuwpotrawach,apóźniejtakżekonkretnymtypemdań,
którenależało„naniedzielę”ugotować,takichjakrosółczypierogil
Osobnągrupęstanowiłypotrawyobrzędowe,którewzboga-
całyucztypodczasuroczystościrodzinnych,takichjakchrzciny,
wesele,stypa,obrzędydorocznelByłyoneobfitszeiwystawniejsze,
wykonanezlepszychskładnikówczyzdodatkiemmięsa,chciano
przeztopodkreślićniecodziennośćrealizowanychrytuałówlPrzez
42
Specyfikatradycyjnegopożywieniawiejskiego