Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatomiłości
uczuciemcałkowicienieegoistycznym,niemającymżadnegoodniesieniado
naszegoja,ponieważodczuwamyjąnawidoknieszczęść,któredotykają
innych,leczmogąspotkaćtakżenassamych.Nakoniec,litośćodczuwamy
jedyniewobecnieszczęścia,zktórymdrugaosobaspotykasiębezwłasnej
winy;zasłużonenieszczęście-naprzykładcierpieniezadawanezakarę
-wedługArystotelesaniewywołujelitości,aniezasłużoneszczęściebudzi
wręczoburzenie.
NawiązującdokoncepcjiArystotelesa,TomaszzAkwinurozwijaprzede
wszystkimczwartyzwymienionychpunktów,wktórymodnajdujepowód
tłumaczący,dlaczegoprzejmujemysięcudzymnieszczęściem.Arystoteles,
zwłaściwymsobiecierpkimrealizmem,odpowiada,żejesttonajbardziej
zrozumiałewtedy,gdyzłodotykającedrugiegoczłowiekajestprzeznas
wpewiensposóbodbieranejakonaszewłasne.Tomaszwzasadzieprzejmuje
tętezę,aleniezawszerozwijająwtakisamsposób.
WKomentarzudoSentencji
TomaszzAkwinupisze,żejakoczłowiek
miłosierny(misericors)określanyjestktoś,ktoodbieranieszczęściedrugiego
jakoswojewłasne(miseriamalteriussuamfacit),comożesięjeszczedoko-
nywaćdwojako.Najpierwprzezto,żenzostajeonsamwpewiensposób
Jednakwspółczuciemożeteżopieraćsięnapewnejocenie(secundum
quamdamreputationem),jaktosiędziejewtedy,gdynwspółczującyocenia
nieszczęściedrugiejosobyjakoswojewłasneiwskutektegoskłaniasiędo
zaradzeniajejnieszczęściuprzezudzieleniejejpomocy”
.Tomaszniewy-
jaśniatutaj,naczymdokładniejpolegaowaocena,przezktórąktośujmuje
nieszczęściedrugiegojakodotykające(także)jegosamego,lecznajwyraźniej
zakłada,żestanowionaprzyczynęczyteżpodstawęwspółczuciajedynie
wdrugimzopisywanychprzypadków,aniewpierwszym.Takzatemwspół-
czucie,którepoleganabezpośrednimporuszeniunieszczęściemdrugiego,
możebyćpewnymprzypadkiemnzarażeniauczuciowego”
,którewymaga
wprawdziezdaniasobiesprawyzcierpieniadrugiejosoby,zazwyczajna
podstawiejejwyglądulubteżzachowania,leczniewymagajegoodniesienia
dosamegosiebie.
miseriamproximireputatquasisuam,etexindemoveturadrepellendumejusmiseriam
perbenefcium,sicutrepelleretsuam
