Traktat o sprawiedliwości

Św. Tomasz z Akwinu

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-65031-48-8

DOI:

Wydawnictwo:

Marek Derewiecki

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

416

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Akwinu, Św. Tomasz z. Traktat o sprawiedliwości. Red. . Kęty: Marek Derewiecki, 2016, 416 s. ISBN 978-83-65031-48-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Akwinu, Ś.T.Z.

T1 Traktat o sprawiedliwości

PB Marek Derewiecki

PP Kęty

YR 2016

SN 978-83-65031-48-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168340, author = "Akwinu, Św. Tomasz z", editor = "", title = "Traktat o sprawiedliwości", publisher = "Marek Derewiecki", year = "2016", address = "Kęty", isbn = "978-83-65031-48-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Akwinu, Św. Tomasz z

ED -

TI - Traktat o sprawiedliwości

PB - Marek Derewiecki

CY - Kęty

PY - 2016

SN - 978-83-65031-48-8

ER -

Netografia (standard APA):

Akwinu, Św. Tomasz z. Traktat o sprawiedliwości [baza danych online] Kęty: Marek Derewiecki, 2016 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/traktat-o-sprawiedliwosci-sw-tomasz-z-akwinu-168340.

Traktat o sprawiedliwości zawiera kwestie 57-80 z „drugiej części drugiej części” (secunda secundae) Summy teologii św. Tomasza z Akwinu. Nawiązując do fundamentalnych rozróżnień Arystotelesa, Akwinata omawia w nich najpierw istotne as...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-65031-48-8

DOI:

Wydawnictwo:

Marek Derewiecki

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

416

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. STRUKTURA „TRAKTATU O SPRAWIEDLIWOŚCI"9
I. FORMY SPRAWIEDLIWOŚCI W UJĘCIU TOMASZA Z AKWINU9
WSTĘP TŁUMACZA9
2. SPRAWIEDLIWOŚĆ OGÓLNA12
3. SPRAWIEDLIWOŚĆ PARTYKULARNA15
4. SPRAWIEDLIWOŚĆ DYSTRYBUTYWNA18
5. SPRAWIEDLIWOŚĆ W TRANSAKCJACH WYMIANY21
6. SPRAWIEDLIWOŚĆ KARNA30
II. NOTA O PRZEKŁADZIE40
ARTYKUŁ 1. CZY PRAWO JAKO IUS JEST PRZEDMIOTEM SPRAWIEDLIWOŚCI ?43
KWESTIA 57. O PRAWIE OKREŚLANYM JAKO IUS43
ARTYKUŁ 2. CZY JEST RZECZĄ WŁAŚCIWĄ DZIELIĆ PRAWO NA NATURALNE I STANOWIONE ?46
ARTYKUŁ 3. CZY PRAWO WSPÓLNE WSZYSTKIM NARODOM JEST TYM SAMYM CO PRAWO NATURALNE ?48
ARTYKUŁ 4. CZY JAKO SZCZEGÓLNE GATUNKI PRAWA NALEŻY WYRÓŻNIAĆ PRAWO OJCOWSKIE I PRAWO PANA W STOSUNKU DO SŁUGI?50
ARTYKUŁ 1. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ JEST POPRAWNIE DEFINIOWANA JAKO TRWAŁA I STAŁA WOLA ODDAWANIA KAŻDEMU TEGO, CO SIĘ MU PRAWNIE NALEŻY?53
KWESTIA 58. O SPRAWIEDLIWOŚCI53
ARTYKUŁ 2. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ ZAWSZE ODNOSI SIĘ DO KOGOŚ DRUGIEGO ?56
ARTYKUŁ 3. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ JEST CNOTĄ?58
ARTYKUŁ 4. CZY PODMIOTEM, W KTÓRYM ISTNIEJE SPRAWIEDLIWOŚĆ, JEST WOLA ?60
ARTYKUŁ 5. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ JEST CNOTĄ W OGÓLE?62
ARTYKUŁ 6. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ JAKO CNOTA OGÓLNA JEST W SWOJEJ ISTOCIE TOŻSAMA Z WSZELKĄ CNOTĄ ?64
ARTYKUŁ 7. CZY OPRÓCZ SPRAWIEDLIWOŚCI OGÓLNEJ ISTNIEJE JAKAŚ SPRAWIEDLIWOŚĆ PARTYKULARNA?66
ARTYKUŁ 8. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ PARTYKULARNA POSIADA SWOISTĄ MATERIĘ ?68
ARTYKUŁ 9. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ DOTYCZY UCZUĆ ?70
ARTYKUŁ 10. CZY ŚRODEK, KTÓREGO TRZYMA SIĘ SPRAWIEDLIWOŚĆ, JEST ŚRODKIEM SAMEJ RZECZY?72
ARTYKUŁ 11. CZY DZIAŁANIE SPRAWIEDLIWOŚCI POLEGA NA TYM, ABY KAŻDEMU ODDAWAĆ, CO SIĘ MU NALEŻY?74
ARTYKUŁ 12. CZY SPRAWIEDLIWOŚĆ JEST NAJWAŻNIEJSZĄ Z WSZYSTKICH CNÓT MORALNYCH?76
ARTYKUŁ 1. CZY NIESPRAWIEDLIWOŚĆ JEST WADĄ SZCZEGÓLNEGO GATUNKU?78
KWESTIA 59. O NIESPRAWIEDLIWOŚCI78
ARTYKUŁ 2. CZY KOGOŚ NAZYWA SIĘ NIESPRAWIEDLIWYM ZE WZGLĘDU NA TO, ŻE CZYNI COŚ NIESPRAWIEDLIWEGO ?80
ARTYKUŁ 3. CZY MOŻNA DOBROWOLNIE DOZNAWAĆ NIESPRAWIEDLIWOŚCI ?82
ARTYKUŁ 4. CZY KAŻDY, KTO CZYNI COŚ NIESPRAWIEDLIWEGO, POPEŁNIA ŚMIERTELNY GRZECH?85
ARTYKUŁ 1. CZY SĄD JEST AKTEM SPRAWIEDLIWOŚCI ?87
KWESTIA 60. O SĄDZIE87
ARTYKUŁ 2. CZY WOLNO JEST WYDAWAĆ SĄDY?89
ARTYKUŁ 3. CZY WOLNO WYDAWAĆ SĄD OPARTY NA PODEJRZENIU?92
ARTYKUŁ 4. CZY PRZYPADKI WĄTPLIWE NALEŻY ROZSTRZYGAĆ NA KORZYŚĆ OSOBY, KTÓRĄ SIĘ OSĄDZA?94
ARTYKUŁ 5. CZY SĄDY NALEŻY ZAWSZE WYDAWAĆ NA PODSTAWIE PRAW LUB USTAW PISANYCH?96
ARTYKUŁ 6. CZY SĄD STAJE SIĘ NIEWAŻNY PRZEZ TO, ŻE JEST WYDAWANY BEZPRAWNIE ?98
KWESTIA 61. O CZĘŚCIACH SPRAWIEDLIWOŚCI101
ARTYKUŁ 1. CZY SŁUSZNIE WYRÓŻNIA SIĘ DWA GATUNKI SPRAWIEDLIWOŚCI, MIANOWICIE SPRAWIEDLIWOŚĆ ROZDZIELCZĄ I SPRAWIEDLIWOŚĆ WYMIENNĄ?102
ARTYKUŁ 2. CZY W SPRAWIEDLIWOŚCI ROZDZIELCZEJ I WYMIENNEJ W TAKI SAM SPOSÓB WYZNACZA SIĘ WŁAŚCIWY ŚRODEK?104
ARTYKUŁ 3. CZY OBIE ODMIANY SPRAWIEDLIWOŚCI ODNOSZĄ SIĘ DO RÓŻNEJ MATERII ?106
ARTYKUŁ 4. CZY DZIAŁANIE SPRAWIEDLIWE JEST W KAŻDYM PRZYPADKU TYM SAMYM, CO ODPŁACENIE KOMUŚ CZYMŚ RÓWNYM?109
ARTYKUŁ 1. CZY RESTYTUCJA JEST AKTEM SPRAWIEDLIWOŚCI WYMIENNEJ?113
KWESTIA 62. O RESTYTUCJI113
ARTYKUŁ 2. CZY ODDANIE WSZYSTKICH ZABRANYCH RZECZY JEST KONIECZNE DO ZBAWIENIA?115
ARTYKUŁ 3. CZY WYSTARCZY ZWRÓCIĆ PO PROSTU TO, CO SIĘ NIESPRAWIEDLIWIE ZABRAŁO ?117
ARTYKUŁ 4. CZY KTOŚ MA CZASEM OBOWIĄZEK ZWRÓCIĆ COŚ, CZEGO NIE ZABRAŁ?119
ARTYKUŁ 5. CZY ZAWSZE MAMY OBOWIĄZEK RESTYTUCJI W STOSUNKU DO KOGOŚ, OD KOGO COŚ WZIĘLIŚMY?121
ARTYKUŁ 6. CZY KTOŚ, KTO WZIĄŁ CUDZĄ RZECZ, ZAWSZE MA OBOWIĄZEK JĄ ZWRÓCIĆ ?123
ARTYKUŁ 7. CZY CI, KTÓRZY SAMI NIE WZIĘLI CUDZEJ RZECZY,MAJĄ OBOWIĄZEK DOKONAĆ JEJ RESTYTUCJI ?126
ARTYKUŁ 8. CZY RESTYTUCJI NALEŻY DOKONYWAĆ NIEZWŁOCZNIE, CZY MOŻNA JĄ ODŁOŻYĆ NA PÓŹNIEJ?129
ARTYKUŁ 1. CZY WZGLĄD NA OSOBY JEST GRZECHEM?131
KWESTIA 63. O WZGLĘDZIE NA OSOBY131
ARTYKUŁ 2. CZY W ROZDZIALE DÓBR DUCHOWYCH WYSTĘPUJE WZGLĄD NA OSOBY?133
ARTYKUŁ 3. CZY W OKAZYWANIU CZCI I SZACUNKU MOŻNA GRZESZYĆ PRZEZ WZGLĄD NA OSOBY?136
ARTYKUŁ 4. CZY PRZEZ WZGLĄD NA OSOBY MOŻNA GRZESZYĆ W SĄDACH?138
ARTYKUŁ 1. CZY NIE WOLNO ZABIJAĆ JAKICHKOLWIEK ISTOT ŻYWYCH?140
KWESTIA 64. O ZABÓJSTWIE140
ARTYKUŁ 2. CZY WOLNO ZABIJAĆ LUDZI BĘDĄCYCH GRZESZNIKAMI ?142
ARTYKUŁ 3. CZY ZABIJANIE GRZESZNIKÓW JEST DOZWOLONE DLA OSÓB PRYWATNYCH?145
ARTYKUŁ 4. CZY ZABIJANIE ZŁOCZYŃCÓW JEST DOZWOLONE DLA OSÓB DUCHOWNYCH?146
ARTYKUŁ 5. CZY KOMUKOLWIEK WOLNO ZABIĆ SAMEGO SIEBIE ?149
ARTYKUŁ 6. CZY W JAKIMKOLWIEK PRZYPADKU WOLNO ZABIĆ CZŁOWIEKA NIEWINNEGO?152
ARTYKUŁ 7. CZY KOMUKOLWIEK WOLNO ZABIĆ KOGOŚ W OBRONIE WŁASNEJ ?154
ARTYKUŁ 8. CZY KTOŚ, KTO PRZYPADKIEM ZABIJA CZŁOWIEKA STAJE SIĘ WINIEN ZABÓJSTWA ?157
ARTYKUŁ 1. CZY KIEDYKOLWIEK WOLNO KOGOŚ OKALECZYĆ, POZBAWIAJĄC GO JAKIEGOŚ CIELESNEGO CZŁONKA?160
KWESTIA 65. O INNYCH CIELESNYCH KRZYWDACH WYRZĄDZANYCH OSOBIE160
ARTYKUŁ 2. CZY OJCU WOLNO BIĆ SWOJEGO SYNA, A PANU SWOJEGO SŁUGĘ ?163
ARTYKUŁ 3. CZY JAKIEGOKOLWIEK CZŁOWIEKA WOLNO JEST WIĘZIĆ ?164
ARTYKUŁ 4. CZY GRZECH JEST CIĘŻSZY PRZEZ TO, ŻE WYMIENIONE KRZYWDY WYRZĄDZA SIĘ OSOBOM ZWIĄZANYM Z INNYMI?166
ARTYKUŁ 1. CZY DLA CZŁOWIEKA JEST NATURALNE POSIADANIE RZECZY ZEWNĘTRZNYCH?169
WESTIA 66. O KRADZIEŻY I RABUNKU169
ARTYKUŁ 2. CZY KOMUKOLWIEK WOLNO JEST POSIADAĆ JAKĄŚ RZECZ JAKO SWOJĄ WŁASNĄ ?171
ARTYKUŁ 3. CZY KRADZIEŻ JEST Z ISTOTY SKRYTYM ZABRANIEM CUDZEJ RZECZY?174
ARTYKUŁ 4. CZY KRADZIEŻ I RABUNEK SĄ WYSTĘPKAMI RÓŻNEGO GATUNKU?175
ARTYKUŁ 5. CZY KRADZIEŻ JEST ZAWSZE GRZECHEM?177
ARTYKUŁ 6. CZY KRADZIEŻ JEST GRZECHEM ŚMIERTELNYM?179
ARTYKUŁ 7. CZY KOMUKOLWIEK WOLNO JEST KRAŚĆ W KONIECZNEJ POTRZEBIE ?181
ARTYKUŁ 8. CZY MOŻNA DOKONAĆ RABUNKU BEZ GRZECHU?183
ARTYKUŁ 9. CZY KRADZIEŻ JEST CIĘŻSZYM GRZECHEM NIŻ RABUNEK?185
ARTYKUŁ 1. CZY KTOŚ MOŻE SŁUSZNIE OSĄDZAĆ KOGOŚ, KTO MU NIE PODLEGA?187
KWESTIA 67. O NIESPRAWIEDLIWOŚCI SĘDZIEGO W WYDAWANIU WYROKÓW187
ARTYKUŁ 2. CZY SĘDZIEMU WOLNO WYDAĆ WYROK NIEZGODNY ZE ZNANĄ MU PRAWDĄ, ZE WZGLĘDU NA PRZEDSTAWIONE MU DOWODY, KTÓRE PRZEMAWIAJĄ PRZECIWKO NIEJ?189
ARTYKUŁ 3. CZY SĘDZIA MOŻE KOGOŚ OSĄDZIĆ TAKŻE BEZ INNEGO OSKARŻYCIELA ?192
ARTYKUŁ 4. CZY SĘDZIEMU WOLNO UWOLNIĆ WINNEGO OD KARY?194
ARTYKUŁ 1. CZY CZŁOWIEK MA OBOWIĄZEK KOGOKOLWIEK OSKARŻAĆ ?196
KWESTIA 68. O NIESPRAWIEDLIWYM OSKARŻENIU196
ARTYKUŁ 2. CZY OSKARŻENIE TRZEBA PRZEDSTAWIĆ NA PIŚMIE ?198
ARTYKUŁ 3. CZY OSKARŻENIE STAJE SIĘ NIESPRAWIEDLIWE WSKUTEK OSZCZERSTWA, ZDRADLIWEGO ZATAJENIA I PONIECHANIA SKARGI ?200
ARTYKUŁ 4. CZY OSKARŻYCIEL, KTÓRY NIE DOWIÓDŁ WINY OSKARŻONEGO POWINIEN PONIEŚĆ TAKĄ SAMĄ KARĘ ?202
ARTYKUŁ 1. CZY OSKARŻONY MOŻE NIE POPEŁNIAJĄC ŚMIERTELNEGO GRZECHU PRZECZYĆ PRAWDZIWOŚCI PRZESTĘPSTWA, ZA KTÓRE ZOSTAŁBY SKAZANY?205
KWESTIA 69. O WYKROCZENIACH PRZECIWKO SPRAWIEDLIWOŚCI POPEŁNIANYCH PRZEZ OSKARŻONEGO205
ARTYKUŁ 2. CZY OSKARŻONEMU WOLNO JEST BRONIĆ SIĘ NIEUCZCIWYMI SPOSOBAMI ?207
ARTYKUŁ 3. CZY OSKARŻONEMU WOLNO UCHYLAĆ SIĘ OD WYROKU PRZEZ ODWOŁANIE?210
ARTYKUŁ 4. CZY SKAZANEMU NA ŚMIERĆ WOLNO JEST BRONIĆ SIĘ, JEŚLI MA TAKĄ MOŻLIWOŚĆ?212
ARTYKUŁ 1. CZY ŚWIADEK MA OBOWIĄZEK SKŁADANIA ZEZNAŃ?214
KWESTIA 70. O WYKROCZENIACH PRZECIW SPRAWIEDLIWOŚCI ZE STRONY ŚWIADKA214
ARTYKUŁ 2. CZY WYSTARCZĄ ZEZNANIA DWÓCH LUB TRZECH ŚWIADKÓW ?217
ARTYKUŁ 3. CZY ZEZNANIA ŚWIADKA MOŻNA ODRZUCIĆ BEZ JEGO WINY?220
ARTYKUŁ 4. CZY POŚWIADCZENIE NIEPRAWDY JEST ZAWSZE GRZECHEM ŚMIERTELNYM?222
ARTYKUŁ 1. CZY ADWOKAT MA OBOWIĄZEK BRONIĆ PRZED SĄDEM SPRAW LUDZI BIEDNYCH?224
KWESTIA 71. O WYKROCZENIACH PRZECIW SPRAWIEDLIWOŚCI POPEŁNIANYCH W SĄDZIE PRZEZ ADWOKATÓW224
ARTYKUŁ 2. CZY JEST RZECZĄ SŁUSZNĄ NA MOCY PRZEPISÓW PRAWA NIE DOPUSZCZAĆ NIEKTÓRYCH LUDZI DO URZĘDU ADWOKACKIEGO ?226
ARTYKUŁ 3. CZY ADWOKAT GRZESZY BRONIĄC NIESŁUSZNEJ SPRAWY?228
ARTYKUŁ 4. CZY ADWOKATOWI WOLNO POBIERAĆ OPŁATY ZA SWOJĄ OBRONĘ ?230
ARTYKUŁ 1. CZY ZNIEWAGA DOKONUJE SIĘ W SŁOWACH?233
KWESTIA 72. O ZNIEWADZE233
ARTYKUŁ 2. CZY ZNIEWAŻANIE LUB URĄGANIE JEST GRZECHEM ŚMIERTELNYM?236
ARTYKUŁ 3. CZY POWINNIŚMY ZNOSIĆ WYRZĄDZANE NAM ZNIEWAGI ?238
ARTYKUŁ 4. CZY ZNIEWAGA RODZI SIĘ Z GNIEWU?240
ARTYKUŁ 1. CZY OBMAWIANIE JEST OCZERNIANIEM CZYJEJŚ REPUTACJI PRZEZ SŁOWA WYPOWIADANE W SKRYTOŚCI ?242
KWESTIA 73. O OBMAWIANIU242
ARTYKUŁ 2. CZY OBMAWIANIE JEST GRZECHEM ŚMIERTELNYM?244
ARTYKUŁ 3. CZY OBMAWIANIE JEST NAJCIĘŻSZYM Z GRZECHÓW POPEŁNIANYCH WOBEC BLIŹNIEGO ?247
ARTYKUŁ 4. CZY KTOŚ, KTO BEZ SPRZECIWU SŁUCHA OSOBY OBMAWIAJĄCEJ KOGOŚ POPEŁNIA CIĘŻKI GRZECH?250
ARTYKUŁ 1. CZY PODJUDZANIE JEST GRZECHEM RÓŻNYM OD OBMAWIANIA?253
KWESTIA 74. O PODJUDZANIU253
ARTYKUŁ 2. CZY OBMAWIANIE JEST CIĘŻSZYM GRZECHEM NIŻ PODJUDZANIE ?255
ARTYKUŁ 1. CZY WYŚMIEWANIE JEST OSOBNYM GRZECHEM?258
KWESTIA 75. O WYŚMIEWANIU258
ARTYKUŁ 2. CZY WYŚMIEWANIE MOŻE BYĆ GRZECHEM ŚMIERTELNYM?260
ARTYKUŁ 1. CZY WOLNO KOMUKOLWIEK ZŁORZECZYĆ?263
KWESTIA 76. O PRZEKLINANIU LUB ZŁORZECZENIU263
ARTYKUŁ 2. CZY WOLNO PRZEKLINAĆ BYTY NIEROZUMNE ?266
ARTYKUŁ 3. CZY PRZEKLINANIE JEST GRZECHEM ŚMIERTELNYM?267
ARTYKUŁ 4. CZY PRZEKLINANIE JEST CIĘŻSZYM GRZECHEM NIŻ OBMAWIANIE ?268
ARTYKUŁ 1. CZY WOLNO SPRZEDAWAĆ JAKĄŚ RZECZ PO CENIE PRZEKRACZAJĄCEJ JEJ WARTOŚĆ?271
KWESTIA 77. O NIEUCZCIWOŚCI W TRANSAKCJACH KUPNA I SPRZEDAŻY271
ARTYKUŁ 2. CZY SPRZEDAŻ STAJE SIĘ NIESPRAWIEDLIWA I NIEDOZWOLONA WSKUTEK PEWNEGO BRAKU W RZECZY SPRZEDAWANEJ ?275
ARTYKUŁ 3. CZY SPRZEDAJĄCY POWINIEN UJAWNIAĆ BRAKI SPRZEDAWANEJ RZECZY?278
ARTYKUŁ 4. CZY UPRAWIAJĄC HANDEL WOLNO JEST SPRZEDAWAĆ JAKĄŚ RZECZ DROŻEJ, NIŻ SIĘ JĄ KUPIŁO?280
ARTYKUŁ 1. CZY BRANIE LICHWY ZA POŻYCZONE PIENIĄDZE JEST GRZECHEM?284
KWESTIA 78. O GRZECHU LICHWY284
ARTYKUŁ 2. CZY W ZAMIAN ZA POŻYCZONE PIENIĄDZE WOLNO JEST ŻYCZYĆ SOBIE JAKIEJŚ INNEJ KORZYŚCI?288
ARTYKUŁ 3. CZY WSZYSTKIE RZECZY, KTÓRE KTOŚ ZYSKAŁ DZIĘKI PIENIĄDZOM POCHODZĄCYM Z LICHWY POWINNY ZOSTAĆ ZWRÓCONE?293
ARTYKUŁ 4. CZY WOLNO PRZYJMOWAĆ PIENIĄDZE POŻYCZANE NA LICHWĘ ?295
ARTYKUŁ 1. CZY ODSTĘPOWANIE OD ZŁA I CZYNIENIE DOBRA SĄ CZĘŚCIAMI SPRAWIEDLIWOŚCI?297
KWESTIA 79. O INTEGRALNYCH CZĘŚCIACH SPRAWIEDLIWOŚCI297
ARTYKUŁ 2. CZY PRZEKROCZENIE JEST GRZECHEM SZCZEGÓLNEGO GATUNKU?299
ARTYKUŁ 3. CZY ZANIECHANIE JEST GRZECHEM SZCZEGÓLNEGO GATUNKU?301
ARTYKUŁ 4. CZY GRZECH ZANIECHANIA JEST CIĘŻSZY NIŻ GRZECH PRZEKROCZENIA?304
ARTYKUŁ POJEDYNCZY. CZY WŁAŚCIWIE WYMIENIA SIĘ CNOTY SPOKREWNIONE ZE SPRAWIEDLIWOŚCIĄ?307
KWESTIA 80. O POTENCJALNYCH CZĘŚCIACH SPRAWIEDLIWOŚCI307
ODSYŁACZE I OBJAŚNIENIA313
INDEKS RZECZOWY404
INDEKS OSÓB413

Wstęptłumacza

5030BronioneprzezTomaszastanowiskowsprawiezbytwysokichlubzbyt

niskichcenwtransakcjachsprzedażyikupnamusiuporaćsięzpewnątrud-

nością,którąmożnabynazwaćaporiądobrowolnejkrzywdy.

Arystoteleswjednymzrozdziałówswojejksięgiosprawiedliwościstarasię

wykazać,żeniktniemożedobrowolniedoznawaćniesprawiedliwościczy

teżbyćkrzywdzonym(adikeisthai).Uznająctętezę-ujętąpotemwformu-

levolentinonftiniuriaipodtrzymywanątakżeprzezTomaszazAkwinu

-trudnooskarżaćoniesprawiedliwośćkogoś,ktowdobrowolnejtransakcji

sprzedażyikupnasprzedajecośzbytdrogolubkupujecośzbyttanio;bądź

cobądźjegopartner-kupującyówtowarpozbytwysokiejlubsprzedający

gopozbytniskiejcenie-wie,corobiizgadzasięnatewarunki.

TomaszzAkwinupodsuwadwasposobyrozwiązaniatejtrudności.

Pierwszypojawiasięwjegouwagachowystępkulichwy.Odpowiadając

naargument,zgodniezktórymnktoś,kto[nalichwę]zaciągnąłpożycz-

kę,dobrowolnieprzekazujeodsetki”(q.78a.1arg.7),Tomaszzdajesię

kwestionowaćobustronnądobrowolnośćsamegozawarcia,awrezultacie

takżewykonywaniaumowywsprawiepożyczkinaprocent:nktozgadzasię

nalichwę,nieczynitegocałkiemdobrowolnie(simplicitervoluntarie),lecz

zpewnejkonieczności,otyleżepotrzebujepożyczanejkwoty,którejten,

ktojąposiada,niechcemupożyczyćbezlichwy”(q.78a.1ad7).Wydaje

sięjednak,żetakaodpowiedźnadmiernieposzerzazakresczynówniedo-

browolnych,rozciągającgonawszystko,coktośczyniniechętnielubczego

wolałbyonnieczynić.Gdybyzaśprzyjąć,żezgodęjakiejśosobynawygó-

rowanewarunkiotrzymaniapewnejrzeczy-naprzykładwystawianego

towaruluboferowanejpożyczki-możnauznaćzaniedobrowolnądopiero

wwypadku,gdyowarzeczjesttejosobienietylkopotrzebna,leczbar-

dzopotrzebna,rodzisięwątpliwość,czydasięprzeprowadzićjakąśnie-

arbitralnągranicępomiędzytym,cotylkopotrzebneoraztym,cobardzo

potrzebne(atakżeuzasadnićtezę,żelichwiarskapożyczkalubwygórowana

cenajestniesprawiedliwawtejdrugiejsytuacji,chociażniewpierwszej).

Innerozwiązanieaporiidobrowolnejkrzywdy,wjejzastosowaniu

dodobrowolnychtransakcji,któremimotowydająsięniesprawiedliwe,

TomaszzAkwinuzarysowujejużwkwestii59,poświęconejróżnympro-

blemomniesprawiedliwości.Jednymznichjestwłaśniepytanie,czymożna

doznawaćniesprawiedliwościzgodniezwłasnąwolą(patiiniustumvolens).

Otym,żejesttomożliwe,świadczyłbymiędzyinnymiargument,żenie-

kiedynwyrządzasiępewnąniesprawiedliwośćkomuś,ktotegochce,na

Brak wyników

Traktat o sprawiedliwości

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra