Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
społecznej.DoprowadziłaonadoustanowieniaprzezrządszwedzkinagrodyAstrid
LindgrenMemorialAward10(ALMA),któradziśjestnajwiększymwyróżnieniem
naświeciedlaosóbiorganizacjizaangażowanychwtworzenieipropagowanielitera-
turydziecięcej.
Materiałbadawczywykorzystanywtejpracyobejmujedwienajpopularniejsze
trylogieautorstwaAstridLindgren-oPippiPończoszanceioEmiluzeSmalandii.
Pierwszytompierwszejseriipt.PippiLdngstrump(1945)przełożyłanajęzykpolski
wroku1961IrenaSzuch-WyszomirskajakoFizięPończoszankęiimiętoprzylgnęło
dobohaterkinawielelat.ZostałozachowaneprzeznowątłumaczkęTeresęChłapow-
skąwdwóchkolejnychtomach,którepojawiłysięwPolscedopierowroku1984.Ich
oryginalnetytułyPippiLdngstrumpgdrombord(1946)iPippiLdngstrumpiSöderhavet
(1948)wpolskimtłumaczeniubrzmiałyodpowiednio:Fiziawchodzinapokładoraz
FizianaPołudniowymPacyfku.WydawnictwoNaszaKsięgarniawedycjachodroku
1992przywróciłodziewczyncejejszwedzkieimię,jednakpozostałoprzypolskim
nazwisku.Pozatymprzekładyniezostałypoddaneinnymkorektomtekstu,wróciła
natomiasttypografiaoryginałuorazszwedzkieilustracjeIngridVang-Nyman(Teodo-
rowicz-Hellman2004:85).
TrylogiaopsotachEmila,składającasięztomówEmiliLönneberga(1963),Nya
hyssavEmiliLönneberga(1966)orazÄnleverEmiliLönneberga(1970),pojawia-
łasięwjęzykupolskim-podobniejakwprzypadkuPippi-wdużychodstępach
czasu.Pierwszączęść,pt.EmilzeSmalandiiprzełożyław1971rokuIrenaSzuch-
-Wyszomirska,kolejnedwie,NowepsotyEmilazeSmalandiiorazJeszczeżyjeEmilzeSma‑
landiiwprzekładzieAnnyWęgleńskiejweszłynapolskirynekdopierowroku200511.
Choćprzedstawioneponiżejanalizyograniczamdoprzykładówzaczerpniętych
zsześciupowieści,topoziomartystycznybadanychtekstówsprawia,żesąswoistą
nkopalnią”translacyjnychzagadnień.Rozważaniapodzieliłamnapięćtematycznych
części,któreomawiająwyselekcjonowanąproblematykę.Ograniczenietojestkoniecz-
nezewzględunaoczywistąkompleksowośćbadanegozjawiska-przekładtoproces
wieloaspektowy,wktórymlicznewymiary-leksyka,semantyka,modalność,brzmie-
nieczyintertekstualnośćzdwóchkulturźródłowejidocelowej-krzyżująsię,tworząc
niepowtarzalnąsiećznaczeńimożliwościinterpretacyjnych.Stądpolebadańzawężam
dokilku,wmojejocenie,najistotniejszychinajciekawszychzagadnieńpoetykiAstrid
Lindgren.Decydująonewdużejmierzeopoziomieartystycznymtekstówźródło-
wych,wpływającnaichwysokąestetycznąwartość.Nieproponujęmodelumetodolo-
gicznego,którymożnauznaćzauniwersalnydlabadańprzekładuliteraturydziecięcej.
Heterogenicznośćtekstówliterackichsprawia,żeanalizowanykodpoetycki,przez
10Nagrodawysokości5milionówszwedzkichkoronprzyznawanajestrazdorokutwórcomliteratury
dziecięcejorazorganizacjompropagującymtęliteraturę.Podstawowymkryteriumjestdziałalnośćwdu-
chuAstridLindgren.DokładneinformacjenatematALMY,jejhistoriiorazdotychczasowychlaureatów
znajdująsięnastronieinternetowejwww.alma.se.
11DokładniejnatemathistoriiprzekładutejtrylogiipiszęnapoczątkupodrozdziałuUkrytakorekta
translacyjna.
