Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Niepełnosprawnośćwzrokuwkontekścierozwojuwbiegużycia
ceniłpoczuciewspółzależnościlubrelację,wktórejczłonkowierodzinypolegająna
sobieprzezcałyokresdojrzewania,anawetjeszczewewczesnejdorosłości.Podobny
wpływnarealizacjęposzczególnychzadańrozwojowychprzezmłodzieżmająróżni-
cespołeczno-ekonomiczne(Manning,2002).Należytakżepamiętać,żemimouni-
wersalnościzadańprzypadającychnaposzczególnefazyżycia,sposób,stylipoziom
ichrealizacjijestzindywidualizowany,uzależnionyodwewnętrznychpredyspozycji
iwłaściwościpsychicznych.
Zarównowcześniejsze(Havighurst,1953;Schoeppe,HaggardiHavighurst,1953;
Schneider,1980),jakiaktualneanalizybadawcze(Roismaniin.,2004;Schulenberg,
BryantiO’Malley,2004;Seifge-KrenkeiGelhaar,2008)potwierdzająwpewnym
stopniuprawdziwośćtezymówiącejotym,żeprawidłowarealizacjazadańrozwo-
jowychprowadzidopoczuciaszczęściaorazpowodzeniaprzywypełnianiucelówna
późniejszychetapachżycia.Współcześnibadaczepodkreślająjednakkonieczność
uwzględnieniawpływuzmianspołeczno-kulturowychnatreść,sposobyiczasreali-
zacjipewnychzadań,azwłaszczapotrzebęrewizjizałożeńtejkoncepcjidotyczących
okresuadolescencjiiwczesnejdorosłości.
Wczasachgdyopracowywanabyłakoncepcjawzajemnychzależnościorazstop-
niowegorealizowaniaposzczególnychzadańrozwojowych,horyzontczasowywy-
znaczającyokresdojrzewaniabyłstosunkowokrótki(12-18lat).Wostatnichjednak
latachetapdojrzewaniaznaczniesięwydłużył.Przemianyspołeczno-kulturowespo-
wodowaływyraźneprzesunięciegranicdorosłości-debiutwrolachprzypisywanych
tejfazieodbywasięzdecydowaniepóźniejniżdotychczas.Wskazująnatozarówno
obiektywnekryteriadorosłości(m.in.wiekwchodzeniawzwiązkimałżeńskie,wiek
narodzinpierwszegodziecka,wiekzakończeniaetapuformalnejedukacjiitp.),jak
ibraksubiektywnegospostrzeganiasiebiejakoosobydorosłejprzezludzimających
18-24/26lat(Czerwińska,2015b).Wrezultacie,jakzauważająIngeSeifge-Krenke
iTimGelhaar(2008),choćprzejściezokresudojrzewaniadodorosłościpozostaje
nadalnormatywne,tograniceczasowewyznaczonenarealizacjękonkretnychza-
dańrozwojowychcorazbardziejsięzacierają.Ponadtoostatnieanalizywskazująna
istnieniebliskichpowiązańpomiędzyoczekiwaniamispołecznymiasubiektywnym
wyboremmomenturealizacjiposzczególnychzadań.Obserwacje,zktórychwynika,
żewieluadolescentówczujesięniedojrzalelubpseudodojrzale,wielumłodychdoro-
słychzaśdopierostopniowowkraczawdorosłośćiodczuwastanswoistegozawiesze-
niamiędzyfazami(Arnett,2000;ArnettiGalambos,2003),potwierdzają,żenadal
mamydoczynieniazokreślonymi,niezmiennymioczekiwaniami.
Wbadaniachobejmującychgrupę146uczestnikówprześledzonozwiązkipomię-
dzypostępemrozwojowymwwiekudojrzewaniaiwczesnejdorosłościaszczęściem,
któreocenianonapodstawiedwóchwskaźników:wysokiejsamoocenyorazdobre-
gostanuzdrowiasomatycznego(małaliczbazgłaszanychdolegliwościfizycznych)
(Seifge-KrenkeiGelhaar,2008).Wynikipokazały,żepomimoniezmiennegopostrze-
ganiaprzezbadanychzadańwskazanychprzezHavighurstajakoistotnych,granice
