Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przepisyogólne
Art.4
nieukończyły15lat(art.190§2k.p.),zawarcieumowyopracęzosobamiwwie-
ku13-15latnależyuznaćzaważne,choćstosunekten,zgodniezart.22§3zdanie
drugiek.p.,możezostaćrozwiązanyprzezprzedstawicielaustawowegozazgodąsądu
opiekuńczego.Natomiastcodoosób,któreniemajązdolnościdoczynnościpraw-
nych,wpiśmiennictwiedominujestanowisko,żeumowyopracęzawarteznimisą
nieważne(zob.M.Lewandowicz-Machnikowska[w:]Prawo…,red.K.W
.Baran,s.179).
Trzebajednakzaznaczyć,żenałożeniesankcjibezwzględnejnieważnościnapowyższą
czynnośćprawnąwmyślprzepisówart.14§1iart.58§1k.c.wzw.zart.300k.p.
możewydawaćsięzbytdalekoidącezpunktuwidzenianegatywnychskutkówpraw-
nych(extunc),jakietainstytucjaniosłabydlamałoletniegowdziedzinienabytych
uprawnieńztytułuwypłaconegowynagrodzeniazawierającegotakżedaninypublicz-
ne(wtymskładkinaubezpieczeniaspołeczne).Stądteż,zuwaginawzględysłusz-
nościizasadyprawapracy,istniejepotrzebaobjęciamałoletniegokorzystniejsząniż
przewidzianawKodeksiecywilnymochronąwobszarzeprawapracy,czegoskut-
kiemjestuznanie,że-pomimonieważnościtakiejumowy-wzakresieuprawnień
pracowniczychiubezpieczeniowychtakaosobapowinnabyćtraktowanajaknpra-
cownik”inubezpieczony”np.wsferzeubezpieczeniawypadkowego(zob.G.Goździe-
wicz[w:]System…,red.G.Goździewicz,s.135,orazuchwałaSN(7)z26.01.1982r.,
VPZP8/81,LEXnr12736,ipostanowienieSNz15.05.1972r.,IIICRN83/72,LEX
nr1463).
Powyższezapatrywanie(amianowicieżezawarcienieważnejumowyopracęniemoże
pogarszaćsytuacjipracownika)wykorzystałrównieżSNwwyrokuz24.10.2019r.,
IIIUK329/18,LEXnr3009720,wktórymstwierdzono,żeubezwłasnowolnionycał-
kowiciepracownikpodlegaobowiązkowemuubezpieczeniuspołecznemubezwzglę-
dunanieważnośćzawartejumowyopracę,jeżelinajejpodstawierealizowałsięsto-
sunekopierającysięnakoniecznościosobistegowykonywaniaokreślonegorodzaju
pracy,podporządkowaniapracodawcy,wykonywaniapracynarzecziryzykopraco-
dawcyorazodpłatnościpracy(art.22§1k.p.orazart.6ust.1pkt1wzw.zart.8
ust.1u.s.u.s.;szerokieomówienie-zob.E.Maniewska,Ubezpieczenie…).Przyczym
tezatazostałasformułowanaprzyjeszczedalejidącymzałożeniu,żewistociedlaob-
jęciaubezpieczeniemspołecznymniejestprzesądzającento,czyumowaopracęzostała
zawartaiczyjestważnajakozawartaprzezpodmiotymającezdolnośćdoczynności
prawnych,lecztylkoto,czystronyumowy-nawetgdyjejniezawarły-pozostawały
wtakopisanymstosunkupracy”(zuzasadnieniapowyższegowyrokuSN).Wargu-
mentacjiSNniepominiętorównież,iżniemożnaprzyjąć,abyosobacałkowicieubez-
własnowolniona,którawykonywałapracęnajemną,spełniającąwszystkieprzesłanki
charakterystycznedlastosunkupracy,byłazatrudnionabezjakiejkolwiekochrony
zestronysystemuzabezpieczeniaspołecznego;niewątpliwiebowiemtakistanrze-
czynaruszazarównoprawotakiegoobywateladozabezpieczeniaspołecznego(art.67
ust.1KonstytucjiRP),jaki-wbrewart.24KonstytucjiRP-pracategotypuosoby
KamilAntonów
105
